Noc Walpurgii, znana również jako Noc Czarownic, to tradycyjne europejskie święto. Jego związek z czarami sięga czasów średniowiecza, kiedy wierzono, że czarownice zbierały się tej nocy, aby obchodzić sabat. Noc Walpurgii oglądana przez naukową soczewkę oferuje urzekające badanie tego, jak przecinają się religia, folklor i tożsamość kulturowa. Ponadto jego historyczny związek z czarami daje cenny wgląd w zainteresowanie europejskimi tradycjami kulturowymi. Razem te elementy sprawiają, że Noc Walpurgii jest wciągającym tematem akademickich poszukiwań i studiów kulturowych.
Czym jest Noc Walpurgii?
Noc Walpurgii to tradycyjne środkowo-północnoeuropejskie święto obchodzone w nocy z 30 kwietnia na 1 maja każdego roku. Nazwa pochodzi od imienia świętej Walpurgi, angielskiej misjonarki, która mieszkała w Niemczech w VIII wieku i została kanonizowana 1 maja. Uważa się jednak, że święto ma pogańskie korzenie.
Kim jest święta Walpurga?
Święta Walpurga, urodzona w 710 roku w Anglii, była bardzo szanowaną zakonnicą, która poświęciła swoje życie nauczaniu, uzdrawianiu chorych i szerzeniu chrześcijaństwa. Po śmierci ojca wraz z braćmi wyjechała do Niemiec i głosiła wiarę chrześcijańską. Później osiedlili się w Heidenheim, gdzie założyli klasztor, a św. Walpurga nadal poświęcała się pracy religijnej. Po jej śmierci w 779 r. jej szczątki pochowano w klasztorze w Heidenheim. Święto św. Walpurgi, obchodzone 1 maja, w dniu jej kanonizacji, stało się ważnym świętem religijnym w Niemczech i całej Europie.
Krótka historia Nocy Walpurgii
Chociaż istnieje wiele teorii i legend na temat pochodzenia Nocy Walpurgii, uczeni i historycy nie osiągnęli jeszcze konsensusu. Niektórzy badacze sugerują, że początkowo było to święto pogańskie, które później zostało schrystianizowane i kojarzone ze św. Walpurgą. Jednak inni twierdzą, że ma pochodzenie chrześcijańskie, a nie pogańskie, utrzymując, że zawsze była kojarzona ze świętą Walpurgą i jej chrześcijańskim kultem.
Zgodnie z tym poglądem w niektórych częściach Niemiec 1 maja obchodzony jest jako Dzień Świętej Walpurgi, chrześcijańskie święto ku czci życia i dokonań świętej. Ten dzień upamiętniający obchodzony jest podczas nabożeństw i procesji, w których wspomina się jej wkład w szerzenie chrześcijaństwa oraz jej dzieła nauczania i uzdrawiania. Dzień Świętej Walpurgi to czas modlitwy, refleksji i dziękczynienia, powszechnie szanowany i przestrzegany w całej społeczności chrześcijańskiej.
Według innego poglądu, korzenie Nocy Walpurgii sięgają starożytnego celtyckiego święta Beltane, które obchodzono 1 maja każdego roku. Beltane to czas, kiedy wierzono, że granice między światem fizycznym a duchowym są cienkie, co ułatwia duchom przedostanie się do naszego świata, podobnie jak podczas Samhain. Tej nocy ludzie wszędzie rozpalali ogniska i składali ofiary bogom, aby zapewnić obfite zbiory w nadchodzącym roku.
W folklorze germańskim Noc Walpurgii była kojarzona z czarownicami i złymi duchami przemierzającymi ziemię w przeddzień 1 maja. Ludzie rozpalali ogniska i hałasowali, aby odstraszyć te złowrogie siły.
W średniowieczu Noc Walpurgii była czasem, kiedy ludzie gromadzili się na wsi, aby świętować nadejście wiosny. Po długich, ciemnych i mroźnych miesiącach zimowych nadszedł czas na zabawę i zabawę. Tańce przy ogniskach, śpiewanie tradycyjnych pieśni, popijanie miodu pitnego i piwa były najpopularniejszymi formami świętowania.
Od XVII wieku w niektórych społeczeństwach Noc Walpurgii była kojarzona z czarami i diabłem. Kościół katolicki od dawna obchodził święta świętych, w tym św. Walpurgi. Jednak wraz z powstaniem protestantyzmu kult świętych uznano za bałwochwalstwo. Władze protestanckie zaczęły kojarzyć Noc Walpurgii z czarami, a święto stało się symbolem pogaństwa i buntu przeciwko Kościołowi.
W XIX wieku Noc Walpurgii przeżywała odrodzenie popularności w ramach romantyzmu. Artyści i pisarze byli zafascynowani pogańskimi korzeniami święta i widzieli w nim sposób na połączenie się z ich dziedzictwem kulturowym. Pisali wiersze i opowiadania o swoich tradycjach. Z czasem Noc Walpurgii stała się symbolem tajemnic nadprzyrodzonych.
Jak obchodzona jest Noc Walpurgii? Tradycje w całej Europie
Chociaż tradycje Nocy Walpurgii mogą się różnić w różnych krajach, są one w dużej mierze do siebie podobne.
W Niemczech Noc Walpurgii obchodzona jest zwyczajem Hexentanz (tańca czarownic) w górach Harz, gdzie ludzie gromadzą się wokół ogniska i tańczą do muzyki. Święto to związane jest z wierzeniami, że tej nocy po ziemi wędrowały czarownice i złe duchy, a ogień miał odpędzić ich złowrogie wpływy.
W Szwecji Noc Walpurgii jest świętem państwowym oznaczającym początek wiosny. Uroczystość obejmuje rozpalanie ognisk i śpiewanie tradycyjnych pieśni. Największy i najsłynniejszy festiwal odbywa się w Uppsali, gdzie gromadzą się tysiące ludzi, by wysłuchać przemówień, obejrzeć występy i rozpalić ogniska.
W Finlandii Noc Walpurgii nosi nazwę Vappu i jest jednym z najważniejszych świąt w roku. Ludzie noszą tradycyjne białe studenckie czapki i kombinezony i zbierają się na ulicach, aby pić sima (rodzaj miodu pitnego) i jeść tippaleipä (rodzaj ciasta).
W Estonii Noc Walpurgi nazywa się Volbriöö. Ludzie rozpalają ogniska i gromadzą się w parkach i na publicznych placach, by śpiewać i tańczyć. W niektórych częściach Estonii obchody obejmują zwyczaj zwany „odpędzaniem zimy”, podczas którego ludzie przebierają się za czarownice i paradują ulicami.
W Czechach Noc Walpurgii nosi nazwę Valpuržina noc i jest świętem nadejścia wiosny. Obchodom towarzyszy również zwyczaj palenia kukieł czarownic, co ma symbolizować wypędzenie zimy i złych duchów.
Na Łotwie Noc Walpurgii nazywa się Valpurģu nakts i jest świętem zmartwychwstania przyrody. Ludzie zbierają się, by śpiewać i tańczyć, a także uczestniczą w zwyczaju bujania się na huśtawkach. Tradycja symbolizuje kołysanie się słońca wyżej na niebie i uważa się, że przynosi szczęście i płodność.
Noc Walpurgii w literaturze, muzyce i sztukach wizualnych
Noc Walpurgii wywarła trwały wpływ na różne formy ekspresji artystycznej, takie jak literatura, muzyka i sztuki wizualne. Wielu artystów czerpało inspirację z nadprzyrodzonych i mistycznych tematów związanych z festiwalem, które były przedstawiane w różnych formach i stylach na przestrzeni dziejów. Na przykład ruch romantyczny w literaturze i sztuce XIX wieku, który kładł nacisk na emocje, wyobraźnię i piękno przyrody, często zawierał odniesienia do folkloru i tradycji pogańskich, w tym Nocy Walpurgii. Przykładem tego są dzieła znanych pisarzy, takich jak Goethe i Hoffmann, którzy w swoich dziełach literackich włączyli motywy czarów i wydarzeń nadprzyrodzonych.
Od XIX wieku Noc Walpurgii ma wpływ na świat muzyczny. W 1843 roku słynny niemiecki kompozytor Felix Mendelssohn skomponował kantatę zatytułowaną „Die erste Walpurgisnacht”, inspirowaną pogańskimi korzeniami festiwalu. Oparta na poemacie Goethego kantata opowiada historię pogan, którzy zbierają się w lesie na obchody Nocy Walpurgii i ich sprzeciw wobec chrześcijańskiej opresji. Kantata jest powszechnie uważana za jedno z najlepszych dzieł Mendelssohna.
Noc Walpurgii wywarła również wpływ na świat sztuk wizualnych, inspirując artystów do tworzenia prac, które oddają mistyczne i nadprzyrodzone elementy festiwalu. Za pomocą różnych stylów i technik artyści przedstawili tematy związane z Nocą Walpurgii, takie jak czary, pogańskie rytuały i świętowanie wiosny. Albrecht Dürer, Ernst Barlach i Hermann Hendrich należą do wybitnych artystów, którzy mają prace na Noc Walpurgii.
- „Walpurgis Night„, Encyclopaedia Britannica, britannica.com, April 28, 2023
- „Night of the Witches: Folklore, Traditions & Recipes for Celebrating Walpurgis Night”, Linda RAEDISCH, Llewellyn Worldwide, ISBN: 9780738728162