Funeraire architectuur is de studie van structuren die zijn ontworpen en gebouwd om de doden te eren en te behouden. Het omvat een breed scala aan grafstructuren, van grandioze mausoleums tot eenvoudige graven. Hieronder ziet u de betekenis van enkele veelvoorkomende termen die verband houden met deze structuren.
Grafheuvel
Grafheuvels zijn oude door mensen gemaakte structuren die werden gebouwd om te dienen als graven voor de overledene. Ze werden gebouwd door aarde, stenen en ander materiaal op een centrale grafkamer of kuil te stapelen die de overblijfselen van de overledene bevatte. Over de hele wereld zijn grafheuvels te vinden. Ze worden meestal geassocieerd met oude culturen en beschavingen. Ze werden veel gebruikt tijdens het Neolithicum, de Bronstijd en de IJzertijd en variëren in vorm en grootte.
Het bouwen van een grafheuvel was een aanzienlijke onderneming die veel tijd en middelen vergde. De grootte van de heuvel hing af van de sociale status en het belang van de overledene en kon variëren van enkele meters in diameter tot enkele honderden meters lang. Sommige heuvels werden zelfs gebouwd in unieke vormen, zoals spiralen, piramides of andere geometrische patronen. De aanleg van grafheuvels was een manier om de overledene te eren en ging gepaard met verschillende rituelen en ceremonies. Tegenwoordig zijn veel van deze heuvels belangrijke archeologische vindplaatsen en onderzoekers bestuderen ze om hun culturele en historische betekenis beter te begrijpen.
Catacombe
Catacomben zijn ondergrondse tunnels of doorgangen die van oudsher werden gebruikt voor begrafenisdoeleinden. Ze werden voornamelijk gebruikt door oude beschavingen om hun doden te begraven, en later door christenen tijdens het Romeinse rijk als een manier om hun martelaren en heiligen te begraven. De tunnels bevatten vaak ingewikkelde netwerken van tunnels en kamers, met uitgebreide kunstwerken en decoraties.
Catacomben zijn meestal te vinden in gebieden met zacht, poreus gesteente, zoals kalksteen of tufsteen. Dit type steen is gemakkelijker uit te graven en zorgt voor luchtcirculatie, wat helpt om de lichamen op natuurlijke wijze te behouden. Catacomben bieden waardevolle inzichten in oude overtuigingen en tradities en onthullen de religieuze en sociale overtuigingen van de mensen die ze hebben gemaakt. Bovendien biedt de studie van catacomben belangrijke informatie over oude begrafenispraktijken, evenals de verspreiding en evolutie van het christendom.
Katafalk
Katafalk is een elegante ceremoniële structuur die dient als basis om de kist of doodskist van een overleden persoon vast te houden tijdens hun laatste afscheid. Het is in wezen een verhoogd platform dat is versierd met verschillende symbolische elementen zoals bloemen, kaarsen en andere artefacten die de persoonlijkheid, overtuigingen en cultuur van de overledene weerspiegelen.
Het ontwerp en de constructie van de katafalk zijn sterk afhankelijk van de culturele en religieuze tradities van de persoon die wordt herdacht.
Cenotaaf
Een symbolische tombe of monument dat is opgericht ter ere van een persoon wiens stoffelijk overschot elders is of wiens lichaam niet kan worden gevonden, wordt een cenotaaf genoemd. Mogelijk is er ook een cenotaaf opgericht voor soldaten die zijn omgekomen in een oorlog, of voor een groep mensen die zijn omgekomen bij een vliegtuigongeluk. Zo zijn er in veel landen in Europa veel cenotafen opgericht voor soldaten die zijn omgekomen tijdens de wereldoorlogen.
Het woord cenotaaf is van Griekse oorsprong en is afgeleid van een woord dat leeg graf betekent.
Kamer graf
Kamergraf is een soort grafstructuur die bestaat uit een ondergrondse kamer of onderling verbonden kamers die worden gebruikt voor het begraven van menselijke resten. Dergelijke begrafenissen waren gebruikelijk in oude beschavingen zoals Egypte, Griekenland, Rome en China. Ze werden voornamelijk gebruikt om personen met een hoge status of hele families te begraven. Het graf was vaak versierd met ingewikkeld houtsnijwerk, muurschilderingen en andere artistieke uitingen die specifiek waren voor de cultuur en de periode waarin het werd gebouwd.
Kamergraven varieerden in ontwerp en constructie, sommige waren gemaakt van steen of baksteen, terwijl andere in rotsformaties waren uitgehouwen. De grootte van de graven varieerde ook, sommige waren groot genoeg om meerdere lichamen te herbergen, terwijl andere ontworpen waren voor individuele begrafenissen. Ongeacht het ontwerp was het kamergraf een belangrijke mijlpaal in de evolutie van begrafenispraktijken en bood het waardevolle inzichten in de overtuigingen en waarden van oude culturen.
Columbarium
Columbarium is een structuur die is ontworpen om de gecremeerde resten van overleden personen te bewaren. Deze structuren zijn te vinden op begraafplaatsen, kerken of andere herdenkingslocaties. Columbariums kunnen vele vormen aannemen, variërend van eenvoudige nissen in een muur tot sierlijke gebouwen of constructies.
Columbariums worden al eeuwenlang gebruikt en enkele van de oudst bekende bouwwerken dateren uit het oude Rome. Tegenwoordig zijn columbariums een populaire optie voor degenen die crematie als hun definitieve beschikking kiezen. Ze bieden een veilige en respectvolle locatie voor de herdenking van de overblijfselen van dierbaren, terwijl ze ook gemakkelijke toegang bieden voor familie en vrienden die hun respect willen betuigen.
Dolmen
Dolmen is een soort megalithische tombe die bestaat uit twee of meer rechtopstaande stenen die een horizontale stenen plaat of deksteen ondersteunen. Deze structuren zijn meestal te vinden in gebieden waar ooit prehistorische gemeenschappen leefden, zoals Europa en Azië. Hunebedden werden gebruikt als grafkamers en werden vaak bedekt met aarde of ander materiaal om een heuvel of steenhoop te creëren.
Ze zijn enkele van de vroegste voorbeelden van menselijke constructie, die dateren uit het Neolithicum. Hunebedden werden gebouwd met behulp van eenvoudige gereedschappen en technieken, en de enorme omvang en het gewicht van de stenen die bij de constructie werden gebruikt, maakten ze tot een opmerkelijk technisch staaltje voor hun tijd. Hunebedden worden vaak in clusters gevonden, wat suggereert dat ze door een gemeenschap of stam werden gebruikt voor meerdere begrafenissen gedurende een langere periode.
Epitaaf
Epitaaf is een korte inscriptie die op een grafsteen of monument verschijnt, ter herdenking van een overleden persoon. Het bevat meestal de naam van de persoon, de geboorte- en overlijdensdatum en een kort bericht of eerbetoon. Epitaafen kan ook religieuze of filosofische gevoelens bevatten, zoals gebeden, citaten of epitaafische poëzie.
Epitaafen zijn door de geschiedenis heen door verschillende culturen gebruikt als een manier om hulde te brengen aan de overledene. Deze inscripties bieden vaak troost en troost aan dierbaren die het graf bezoeken, en dienen als herinnering aan het leven en de erfenis van de persoon die daar begraven ligt.
Gonbad
Gonbad is een term die in de Perzische architectuur wordt gebruikt om te verwijzen naar een soort koepelvormige toren of tombe die is gebouwd als monument voor een prominente figuur. De koepel van de gonbad is meestal gemaakt van baksteen of steen en rust meestal op een achthoekige of vierkante basis. Het interieur van deze structuren heeft vaak ingewikkelde ontwerpen en patronen, terwijl de buitenkant kan worden versierd met ornamentele details of uitgebreid tegelwerk.
Oorspronkelijk dienden ze als mausolea voor heersers en andere belangrijke figuren, maar deze structuren zijn in de loop van de tijd geëvolueerd om verschillende doeleinden te dienen. Gonbads werden niet alleen gebruikt als graven, maar werden ook gebruikt als moskeeën, observatoria en zelfs watertorens.
Grafgift
Grafgiften zijn voorwerpen die naast de overledene in een graf worden begraven. Deze zijn meestal bedoeld om het individu te voorzien van de benodigde items en hulpmiddelen voor het hiernamaals. Het type grafgiften dat op een begraafplaats wordt gevonden, kan waardevolle inzichten bieden in de cultuur en overtuigingen van de personen die daar zijn begraven.
Voorbeelden van grafgiften zijn sieraden, aardewerk, wapens en voedsel. In sommige culturen werden hele dieren of zelfs mensen bij de overledene begraven als een vorm van opoffering. Er zijn grafgiften gevonden op begraafplaatsen die dateren uit de oudheid, waarvan enkele van de vroegst bekende voorbeelden dateren uit het Neolithicum. Het begraven van grafgiften naast de overledene was wijdverbreid in veel verschillende culturen en beschavingen, waaronder het oude Egypte, Griekenland en Rome.
Kofun
Kofun, ook wel bekend als de Japanse grafheuvel, is een belangrijk onderdeel van het culturele erfgoed van Japan. Deze heuvels staan bekend om hun unieke sleutelgatvormige ontwerpen, die tijdens de Kofun-periode (250-538 na Christus) werden gebruikt om keizers en andere hoge ambtenaren te begraven. De heuvels zijn gebouwd met aarde en steen, en sommige kunnen wel 500 meter lang worden.
De Kofun-periode markeert een cruciale periode in de geschiedenis van Japan, waarin het land getuige was van belangrijke culturele en maatschappelijke veranderingen. De heuvels zelf bieden waardevolle inzichten in de oude begrafenisgebruiken, sociale hiërarchieën en de algehele architecturale en technische mogelijkheden van het land.
Mausoleum
Mausoleum is een monumentaal bouwwerk dat typisch is gebouwd voor de overledene. Het is een vrijstaand, bovengronds gebouw, vaak met een grote koepel of andere opvallende architectonische kenmerken. Mausolea zijn te vinden door de geschiedenis heen en in verschillende culturen, waaronder oude Egyptische, Griekse en Romeinse beschavingen.
Mausolea dienen als graven of gedenktekens en kunnen ook fungeren als plaatsen voor openbare erediensten of bedevaarten. Veel mausolea zijn voorzien van uitgebreide decoraties zoals sculpturen, fresco’s en mozaïeken om de overledene te eren en een passend eerbetoon te brengen aan hun nagedachtenis. Sommige mausolea bevatten ook crypten, kamers of nissen voor het begraven van extra overblijfselen of relikwieën.
Megalithische tombe
Megalithische tombe is een soort prehistorische tombe die is opgebouwd uit grote, ruw uitgesneden stenen, ook wel megalieten genoemd. De meeste van deze graven zijn gebouwd tijdens het Neolithicum en de Bronstijd, ongeveer 4000 tot 2000 voor Christus.
Megalithische graven zijn er in verschillende vormen, waaronder het doorgangsgraf, het wiggraf en het hunebed. Doorgangsgraven worden gekenmerkt door een lange, smalle doorgang die naar een grafkamer leidt, terwijl wiggraven een wigvormige kamer hebben die taps toeloopt in een punt. Hunebedden daarentegen bestaan uit twee of meer rechtopstaande stenen die een horizontaal sluitstuk ondersteunen, waardoor een soort kamer of portaal ontstaat. Deze graven werden vaak gebruikt voor collectieve begrafenissen, waarbij meerdere personen in dezelfde kamer werden begraven.
Necropolis
Necropolis is een grote begraafplaats of begraafplaats die meestal wordt geassocieerd met oude beschavingen.
Het concept van een necropolis is nauw verbonden met de religieuze overtuigingen van de oude beschavingen die ze hebben gebouwd. Deze culturen geloofden dat de doden niet zomaar verdwenen waren, maar dat ze in het hiernamaals in een of andere vorm bleven bestaan. Daarom was het belangrijk om hen een rustplaats te bieden die geschikt was voor hun status in het hiernamaals.
Necropolissen kunnen sterk variëren in grootte en complexiteit. Sommige kunnen bestaan uit eenvoudige graven of graven, terwijl andere uitgebreide structuren kunnen zijn die uit meerdere kamers of zelfs ondergrondse steden bestaan.
Ossuarium
Ossuarium is een container of gebouw voor het bewaren van skeletresten. Deze culturele praktijk, ook wel bekend als een knekelhuis of bottenhuis, is door de geschiedenis heen door verschillende samenlevingen gebruikt. Ossuaria werden vaak gebruikt voor secundaire begrafenissen, waar de overblijfselen werden geplaatst nadat het vlees was vergaan. Ze werden ook gebruikt om de botten van veel individuen op te slaan, vaak gescheiden door familie of sociale status. Ossuaria waren meestal gemaakt van duurzame materialen zoals steen of aardewerk, en soms waren ze versierd met ingewikkeld houtsnijwerk of inscripties.
Uit de rotsen gehouwen tombe
Uit rotsen gehouwen tombe is een soort grafstructuur die in de oudheid werd beoefend, gekenmerkt door uitgehouwen te zijn in een massieve rotsformatie. Uit rotsen gehouwen graven werden meestal gebruikt door de rijken en machtigen, omdat ze aanzienlijke middelen en mankracht nodig hadden om te creëren.
Een van de belangrijkste voordelen van uit rotsen gehouwen graven was hun duurzaamheid. In tegenstelling tot bovengrondse graven, die gevoelig zijn voor verwering en verval, kunnen uit rotsen gehouwen graven de elementen eeuwen of zelfs millennia weerstaan. Bovendien boden uit rotsen gehouwen graven een niveau van veiligheid en privacy dat bovengrondse graven niet konden evenaren. De moeilijk toegankelijke aard van deze graven betekende dat ze minder snel werden verstoord door grafrovers of andere onbevoegde personen.
Sarcofaag
Sarcofaag is een soort doodskist die in de oudheid werd gebruikt om de stoffelijke resten van een overleden persoon in op te bergen. Het is meestal gemaakt van steen, zoals kalksteen, graniet of marmer, en ingewikkeld gesneden met afbeeldingen en ontwerpen die verband houden met het leven of de overtuigingen van de overledene.
Sarcofagen waren populair in het oude Egypte, Griekenland en Rome, met de vroegste voorbeelden die dateren uit de periode van het Oude Rijk in Egypte. Ze waren meestal gereserveerd voor de hogere klassen en werden vaak in graven of grafkamers geplaatst.
Naast hun primaire functie als container voor de doden, dienden sarcofagen ook een ceremonieel doel. Ze werden vaak gebruikt in begrafenisstoeten en werden prominent tentoongesteld tijdens begrafenisrituelen.
Stele
Stele verwijst naar een verticaal, vrijstaand monument gemaakt van steen of ander duurzaam materiaal, vaak gebruikt voor herdenkings-, religieuze of begrafenisdoeleinden. Steles hebben door de geschiedenis heen een belangrijke rol gespeeld in veel culturen en beschavingen.
In het oude Egypte werden stèles vaak gebruikt als grafstenen, om belangrijke gebeurtenissen te herdenken of om belangrijke personen te eren. De inscripties op deze stèles waren meestal geschreven in hiërogliefen.
In het oude Griekenland werden stèles ook gebruikt als grafstenen en waren gegraveerd met de naam en levensdetails van de overledene. De afbeeldingen of sculpturen op de steles toonden vaak scènes uit het leven van de persoon, hun beroep of sociale status.
Tumulus
Tumulus is een soort oude grafheuvel, meestal gemaakt van aarde en stenen, en wordt vaak gevonden in Europa en Azië.
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen tumulus en grafheuvel. Hoewel de twee termen vaak door elkaar worden gebruikt, is een grafheuvel een bredere categorie die elke door de mens gemaakte heuvel of verhoogd grondwerk omvat dat over een begraafplaats is gebouwd. Tumulus, aan de andere kant, verwijst specifiek naar een heuvel die is gebouwd tijdens de bronstijd en ijzertijd.
- Encyclopedia Britannica & Merriam-Webster.com
- “The Christian Catacombs of Rome: History, Decoration, Inscriptions”, Vincenzo Fiocchi Nicolai, Fabrizio Bisconti & Danilo Mazzoleni, Schnell & Steiner, ISBN: 9783795411947
- “Grave goods in early medieval burials: messages and meanings“, Heinrich Härke, Mortality, Promoting the interdisciplinary study of death and dying, Volume 19, 2014
- “The Oxford Handbook of the Archaeology of Death and Burial”, Sarah Tarlow (Editor) & Liv Nilsson Stutz (Editor), Oxford University Press, ISBN: 9780199569069
- “Death and Burial in the Roman World”, J. M. C. Toynbee, Johns Hopkins University Press, ISBN: 9780801855078
- “The Archaeology of Death and Burial”, Mike Parker Pearson, Texas A&M University Press, ISBN: 9781585440993
- “Death and the Afterlife: A Cultural Encyclopedia”, Richard P. Taylor, ABC-CLIO, ISBN: 978-0874369397