De Scythen waren een nomadische samenleving die ontstond in de 8e eeuw voor Christus in de Pontische steppen, toen de Cimmeriërs hun invloed verloren. Ze hebben een belangrijke rol gespeeld bij de etnogenese van veel gemeenschappen in de regio, aangezien ze zowel Centraal-Azië als Oost-Europa domineerden. Vanwege de geografie die ze hebben verspreid, hebben ze interactie gehad met vele beschavingen, zowel cultureel als sociaaleconomisch. Het feit dat sommige oude historici verwijzen naar alle gemeenschappen die buiten de Kaspische Zee leven als Scythen, heeft echter voor verwarring gezorgd over de etnische oorsprong van veel gemeenschappen die in Zuid-Siberië en Centraal-Azië wonen.1
Wie waren de Scythen?
De meeste van onze kennis over de Scythen is gebaseerd op archeologische gegevens en de geschriften van naburige staten, aangezien zij geen geschreven werk hebben achtergelaten. De oude Griekse historicus Herodotus bracht veel informatie over de Scythen, die tevoorschijn kwamen met het verlies van de invloed van de Cimmeriërs in de Pontus-steppen, die volgens de Kurgan-hypothese wordt beschouwd als de oorsprong van de Proto-Indo-Europeanen. Hoewel bekend is dat een deel van de informatie die hij overbracht tegenstrijdig is, wees Herodotus naar Binnen-Azië met betrekking tot het thuisland van de Scythen vóór de Pontus-steppen, zoals nog steeds wordt gedacht.
Geschiedenisprofessor Gavin Hambly beschreef de Scythen als het eerste rijk in Centraal-Azië. Volgens de huidige bevindingen migreerden de Scythen, waarvan bekend is dat ze in de 9e eeuw voor Christus in Binnen-Azië woonden, in de daaropvolgende jaren naar het westen en verspreidden zich naar de Pontus-steppen. In de 8e eeuw voor Christus organiseerden ze vele expedities naar de Kaukasus, Oost-Anatolië en het noorden van de Zwarte Zee.2
Sommige van de Scythische subgroepen, die voornamelijk een nomadisch leven leidden, verhuisden naar een semi-nomadisch / semi-sedentair leven nadat ze naar het westen waren gemigreerd. Hoewel het patriarchaat dominant was in Scythen, speelden vrouwen een actieve rol in het sociale leven en leerden ze wapens te gebruiken, zoals in veel nomadische gemeenschappen.3
Hoe zagen de Scythen eruit?
Scythen droegen, net als andere steppenomaden, meestal comfortabele kleding die hun mobiliteit niet belemmerde. Broeken waren gebruikelijk bij zowel mannen als vrouwen. Vroeger lieten mannen hun haar en baard groeien en droegen ze één oorbel.4
Gouden, zilveren en bronzen sieraden waren gebruikelijk bij zowel mannen als vrouwen. Het materiaal dat werd gebruikt bij het maken van de sieraden varieerde afhankelijk van de sociale status van de drager. Dierfiguren werden meestal in de sieraden verwerkt.
Vroege Scythische cultuur en de wortels van de Scythische kunst
De Scythische cultuur, een van de culturen uit de ijzertijd in Oost-Europa, heeft zijn wortels in Binnen-Azië. De opkomst ervan in de Pontus-steppen is rond de 7e eeuw voor Christus. De vroegste archeologische vondsten in de regio, die tot de strikt Scythische cultuur behoren, zijn begraafplaatsen, aangezien nomadisme gebruikelijk was.
De Scythen, waarvan bekend is uit de Urartiaanse inscripties dat ze vele expedities naar Oost-Anatolië hebben georganiseerd, lieten enkele roerende artefacten achter in Amasya en Elazığ, de provincies van Turkije. Sommige materialen die tot de vroege Scythische cultuur behoorden, werden gevonden in het dorp Amasya in İmirler en in Norşuntepe in Elazığ. De invloeden van de klassieke steppenomadische stijl zijn duidelijk terug te zien in deze werken.5
Nomadische dierenstijl
De decoratieve stijl die wordt geassocieerd met vroege Euraziatische nomaden en transhumance-gemeenschappen en wordt gekenmerkt door dierensymboliek, wordt nomadische dierenstijl of gewoon dierenstijl genoemd. Dierensymboliek speelde een belangrijke rol in de kunst van de Scythen, net als veel gemeenschappen in Centraal-Azië.
De dierenstijl die zichtbaar is in de vroege Scythische kunst is een voortzetting van de Tagar- en Pazyryk-culturen in Zuid-Siberië.
Tagar-cultuur: Een bronstijdcultuur die zich tussen de 8e eeuw voor Christus en de 2e eeuw voor Christus ontwikkelde rond Khakasia en Zuid-Krasnoyarsk.
Pazyryk-cultuur: De cultuur uit de ijzertijd die zich ontwikkelde rond Altai tussen de 6e eeuw voor Christus en de 3e eeuw voor Christus.
Klassieke Scythische kunst
De klassieke periode van Scythische kunst beslaat de 6e tot 3e eeuw voor Christus. De Scythen, die hun handelsbetrekkingen met de Griekse koloniën ontwikkelden, beïnvloedden zowel de Grieken als werden artistiek beïnvloed door de Grieken. Aangezien sommige werken uit de Scythische periode scènes bevatten die specifiek zijn voor Griekse kunst, wordt aangenomen dat ze zijn geïmporteerd uit de Grieken of zijn gemaakt door Griekse meesters die in het Scythische land woonden.6
Derzsi Elekes Andor ©️CC BY-SA 3.0
Zoals uit de archeologische overblijfselen kan worden opgemaakt, staan de Scythen, een zeer geavanceerde samenleving in de metallurgie, ook bekend als de juweliers van de steppe vanwege de gouden voorwerpen die ze hebben achtergelaten, zoals diademen, armbanden, oorbellen, kettingen, ringen en gespen.
Het aantal goudwerken in Scythen, dat met de dag rijker werd dankzij internationale handel, nam in de loop van de tijd toe en goud werd een van de meest populaire metalen die in kunstwerken in het Scythische land werden gebruikt, samen met brons.
(eind 5e eeuw voor Christus)
Veel van de Scythische gouden voorwerpen zijn gevonden tijdens archeologische opgravingen in kurgans. Volgens archeoloog Aarne Michaёl Tallgren verspreidden Scythische kurgans zich over de Euraziatische steppen van Europa tot bijna aan de grens met China. Dit bewijst dat de Scythen zich over een zeer brede geografie verspreidden.
Voorwerpen gevonden in Scythische kurgans zijn niet alleen ornamenten. Overal in het Scythische land zijn kleding gevonden die is versierd met edele metalen, paardentuigen en veel oorlogsgereedschap. Hoewel de Scythen meestal pijlen gebruikten, werden ook oorlogsgereedschappen zoals dolken, zwaarden, bijlen en knotsen gevonden in Scythische kurgans. Veel van deze gereedschappen zijn versierd met zoömorfische figuren en geometrische patronen.
(4e eeuw voor Christus)
Hoewel de Scythische kunst werd geboren met een unieke stijl, is het in de loop van de tijd onder invloed van veel verschillende culturen geweest. Scythische kunst, die zijn oorsprong vindt in de klassieke Euraziatische steppestijl, is in de loop van de tijd getransformeerd in een eclectische stijl, beïnvloed door Griekse, Perzische en Chinese culturen, zoals professor kunstgeschiedenis İbrahim Çeşmeli stelt.7
- “Europe Before History“, Kristian KRISTIANSEN, European Journal of Archaeology, Cambridge University Press, 1998, ISBN: 0521552273[↩]
- “Empires of the Silk Road”, Christopher I. BECKWITH, Princeton University Press, 2009, ISBN: 9781400829941[↩]
- “The Cambridge History of Early Inner Asia” Anna MELYUKOVA, Cambridge University Press, ISBN: 9780521243049[↩]
- “The Scyths“, T. SULIMIRSKI, The Cambridge History of Iran, Cambridge University Press, 1985[↩]
- “Bazı Bulgular Işığında Anadolu’da Kimmer ve İskit Varlığı Üzerine Gözlemler“, Yrd. Doç. Dr. Oya SAN, Dicle Üniversitesi, Belleten, Türk Tarih Kurumu, Nisan 2000, Cilt 64, Sayı 239[↩]
- “The Art of the Scythians“, Esther JACOBSON, 1995, ISBN: 9789004098565[↩]
- “İskitler Hunlar ve Göktürkler de Din ve Sanat”, İbrahim ÇEŞMELİ, Cinius, 2017, ISBN: 9786053238683[↩]