Fotoğraf: Fauvirt (Wikimedia) ©️CC BY-SA 4.0
Arkeologlar, yıllar önce bulunan gizemli kafatasının, Macar tarihinin en önemli monarşik figürlerinden biri olan Matthias Corvinus’a ait olabileceğini düşünüyorlar.
Kafatası, 2002 yılında, Macaristan’ın merkezinde yer alan Székesfehérvár kentinde, Meryem Ana’ya adanmış eski bir bazilikanın kalıntılarının yer aldığı arkeolojik sit alanında gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda bulunmuştu. “I/10” olarak kataloglanan kafatası, 2024 yılında yeniden yapılan adli-antropolojik analizler sonucunda yeniden dikkatleri üzerine çekti. Gyula László Araştırma Merkezi’nden Gábor Emese, söz konusu kafatasının morfolojik özelliklerinin Matthias Corvinus’un biyolojik oğlu olan János Corvinus’un daha önce Hırvatistan’da bulunan kalıntılarıyla önemli ölçüde benzerlik taşıdığını ortaya koydu.
Yapılan ön değerlendirmeler, kraniyal morfolojide genetik akrabalık izlenimi verecek düzeyde yapısal örtüşmeler gösteriyor.
Kafatası üzerinde yüz rekonstrüksiyonu uygulanmış ve dijital ortamda üç boyutlu plastik modelleme ile bireyin yüz hatları yeniden yapılandırılmıştır. Söz konusu modelleme süreci, kraniyometrik ölçütler (örneğin nazal indeks, zigomatik çıkıntı uzunluğu, frontal kemik eğriliği vb.) üzerinden değerlendirilerek bilimsel yüz tahmin algoritmalarına dayalı olarak gerçekleştirilmiştir.
Çalışmanın metodolojik güvenilirliğini artırmak ve önyargısız bir değerlendirme elde etmek amacıyla, dijital olarak oluşturulan yüz modeli, bireyin kimliğine dair herhangi bir bilgi içermeyecek şekilde anonimleştirilmiş ve bağımsız bir analiz yapılması için Alman adli antropolog Dr. Martin Trautmann’a iletilmiştir. Dr. Trautmann, morfolojik özellikleri detaylı biçimde incelemiş ve elde edilen yüz yapısının, daha önce Hırvatistan’ın Lepoglava kentinde bulunan ve János Corvinus’a ait olduğu bilimsel olarak doğrulanmış iskelet kalıntılarıyla dikkate değer düzeyde benzerlik taşıdığını bildirmiştir. Uzman antropolog, iki yüz arasında gözlemlenen yapısal uyumu “birinci derece genetik yakınlık” gösterebilecek nitelikte olarak değerlendirmiş ve bu benzerliği, adeta “monozigotik (tek yumurta) ikiz düzeyine yakın” bir benzerlik şeklinde tanımlamıştır. Bununla birlikte, tarihsel belgeler ve arşiv kaynakları, János Corvinus’un doğumuyla ilgili bilgiler ışığında herhangi bir ikiz kardeşten bahsetmemektedir. Dolayısıyla, bu düzeydeki fenotipik örtüşmenin, yüksek olasılıkla biyolojik baba-oğul ilişkisine işaret ettiği yönündeki varsayım, araştırma ekibi tarafından daha güçlü bir hipotez olarak değerlendirilmektedir.
Arkeolojik Tarihleme, Matthias Corvinus’un Ölüm Yılıyla Örtüşüyor
Székesfehérvár kenti, tarih boyunca Macar krallarının hem taç giydiği hem de defin edildiği kutsal mekânlardan biri olarak bilinmektedir. Özellikle kafatasının bulunduğu konum, hem sosyopolitik hiyerarşinin zirvesine işaret etmesi bakımından hem de bazilikadaki defin geleneği açısından önem arz etmektedir. Eğer kafatasının gerçekten Matthias Corvinus’a ait olduğu bilimsel olarak doğrulanırsa, bu durum yalnızca antropolojik bir bulgu olmayacak, aynı zamanda Macar tarih yazımının da yeniden şekillenmesine neden olabilecektir.
Ancak uzmanlar tarafından yapılan açıklamalara göre mevcut bulgular hipotez düzeyindedir ve herhangi bir kesinlik içermemektedir. Bilimsel doğrulama, ancak DNA analizleri ile sağlanabilecek.
Kalıntıların 15. yüzyılın son çeyreğine tarihlendiği düşünülmekte olup, bu kronolojik çerçeve, Matthias Corvinus’un ölüm tarihi olan 1490 yılıyla örtüşmektedir.
Matthias Corvinus Kimdi?
Matthias Corvinus (Macarca: Hunyadi Mátyás), 15. yüzyıl Orta Avrupa tarihinin en etkili ve entelektüel hükümdarlarından biridir. 1443 yılında Kolozsvár’da (günümüzde Cluj-Napoca, Romanya) doğmuş ve 1458-1490 yılları arasında Macaristan ve Hırvatistan krallıklarını yönetmiştir.
(Budapest History Museum)
Corvinus, geleneksel hanedan ardıllığından ziyade asillerin oy birliğiyle tahta geçmiş, böylece dönemin mutlak monarşi eğilimleri içinde istisnai bir “seçimli krallık” örneği sunmuştu. Tahta çıkışı, Macar feodal sisteminde siyasi meşruiyetin yeni bir boyut kazandığını göstermekteydi. Yönetim tarzı, klasik feodal uygulamalardan uzaklaşıp daha merkeziyetçi ve kurumsal bir devlet yapısına yönelmişti.
Macaristan ve Hırvatistan’da yürürlüğe koyduğu reformlar, yerel soyluların siyasi gücünü sınırlamaya ve kraliyet otoritesini artırmaya yönelikti. Bu doğrultuda mali yönetim sistemini yeniden düzenledi. Vergi toplama mekanizmaları merkezileştirildi, saray giderleri denetim altına alındı. Ayrıca düzenli maaş alan profesyonel bir ordu kurarak, çağın askeri sistemine yenilik getirdi.
Matthias Corvinus aynı zamanda Avrupa Rönesansı’nın kuzeye taşınmasında da rol oynadı. Dönemin entelektüel üretimini destekleyen bir hükümdar olarak klasik Yunan ve Latin eserlerini içeren büyük bir koleksiyon oluşturdu. İlerleyen yüzyıllarda Bibliotheca Corviniana olarak adlandırılan bu koleksiyon, zamanla Avrupa’nın en büyük seküler kütüphanelerinden biri haline geldi.
