Jak wynika z artykułu opublikowanego w PLOS ONE, w głębinach jeziora Bracciano w regionie Lacjum znajdują się pozostałości najstarszych znanych łodzi w basenie Morza Śródziemnego.1
Pięć łodzi znalezionych w starożytnej osadzie La Marmotta, około 35 kilometrów na północny zachód od Rzymu, ukazuje umiejętności żeglarskie i postęp technologiczny w żeglarstwie społeczności neolitycznych we Włoszech.
Badania przeprowadzone metodą datowania radiowęglowego wykazały, że łodzie powstały pomiędzy 5700 a 5100 rokiem p.n.e., czyli około 7 tysięcy lat temu. Do budowy tych łodzi wykorzystano różne gatunki drewna, w tym dąb, buk, topolę i olchę.
Łodzie, wyróżniające się zaawansowanymi technikami stolarskimi i konstrukcjami funkcjonalnymi w kontekście warunków wczesnego neolitu, pomagają zrozumieć, w jaki sposób przetrwali starożytni żeglarze. Odnalezione obok łodzi drewniane przedmioty w kształcie litery T, które prawdopodobnie służyły do mocowania sprzętu morskiego, są jednym z dowodów na to, że łodzie te były używane nie tylko na wodach śródlądowych, ale także na otwartym morzu.
| Kajak | Materiał | Długość | Szerokość |
|---|---|---|---|
| Marmotta 1 | Dąb (Quercus sp.) | 10,43 m (34,4 ft) | 1,15 m (3,9 ft) |
| Marmotta 2 | Olcha (Alnus sp.) | 5,4 m (17,8 ft) | 0,40 m (1,3 ft) |
| Marmotta 3 | Olcha (Alnus sp.) | 8,35 m (27,4 ft) | 0,58 m (1,1 ft) |
| Marmotta 4 | Topola (Populus sp.) | ? | 0,65 m (2,2 ft) |
| Marmotta 5 | Buk (Fagus sylvatica) | 9,5 m (31,2 ft) | 0,60 m (1,1 ft) |
Autorzy artykułu podają, że na podstawie informacji uzyskanych w wyniku badań archeologicznych trudno jest określić granice osady La Marmotta, dlatego możliwe jest, że duża część obszaru nie została jeszcze zbadana. Wierzą również, że jeśli badania i wykopaliska będą kontynuowane, w głębinach jeziora Bracciano można znaleźć wiele łodzi, które przetrwały do dziś.
La Marmotta i jej okolice w okresie prehistorycznym
O ile wiadomo, pierwsze homininy przybyły na Półwysep Apeniński około 850 000 lat temu.2 Natomiast pierwsze ślady istnienia homo sapiens sięgają początków górnego paleolitu.3 Jednakże La Marmotta i okolice są ubogie pod względem znalezisk z okresu paleolitu i mezolitu. Dlatego informacje na temat okresu przedneolitycznego tego regionu są ograniczone.
Okres neolitu odnosi się do epoki w historii ludzkości, kiedy łowiecko-zbieracki i koczowniczy tryb życia został porzucony na rzecz rolnictwa i osiadłego trybu życia. Okres neolitu w regionie Lacjum, w tym w La Marmotta, ogólnie wykazuje podobne cechy do okresu neolitu w innych regionach Włoch.
Przyjmuje się, że okres neolitu w Lacjum rozpoczął się około 6000 roku p.n.e. i trwał do IV tysiąclecia p.n.e. Osady w Lacjum zakładano zazwyczaj na zboczach wzgórz, w pobliżu rzek lub w żyznych dolinach. W osadach tych często znajdowały się proste domy z kamienia lub cegły mułowej.
Uważa się, że pod koniec tego okresu La Marmotta zamieniła się w ośrodek handlowy.
- Gibaja JF, Mineo M, Santos FJ, Morell B, Caruso-Fermé L, Remolins G, et al. (2024) The first Neolithic boats in the Mediterranean: The settlement of La Marmotta (Anguillara Sabazia, Lazio, Italy). PLoS ONE 19(3): e0299765. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0299765[↩]
- „Erano padani i primi abitanti d’Italia”, Alice Danti, National Geographic, January 20, 2012[↩]
- „Fossil Teeth Put Humans in Europe Earlier Than Thought„, John Noble Wilford, New York Times, November 2, 2011[↩]