Oorsprong en schepping van Erlik
Geassocieerd met duisternis en chaos, de god van de onderwereld, Erlik (Oud-Turks: π°π°Όπ° π°π°), ook bekend als Erlik Khan, is een van de machtigste en meest angstaanjagende wezens in de Turkse mythologie. Zijn vader is Kayra, de god van de schepping, dus hij en Γlgen zijn broers en zussen.
Kayra gaf haar beide zonen een belangrijke rol als schepper van het universum. Echter, terwijl Γlgen werd geassocieerd met goedheid en licht, werd Erlik geΓ―dentificeerd met duisternis en kwaad. In een wereld waar Γlgen op de 16e verdieping van de hemel leefde en probeerde de orde in het universum te handhaven, werd Erlik de koning van de onderwereld en kreeg hij de taak om de duistere krachten in het universum te beheren. Zijn positie tussen deze twee tegenstellingen symboliseert ook het conflict tussen goed en kwaad in de Turkse kosmologie.
Erlik speelt een belangrijke rol in de scheppingsmythe. In de legendes van de Turken over de schepping van het universum, vindt er een grote strijd plaats tussen Γlgen en Erlik. In een universum dat wordt geregeerd door optimisme, begint Erlik na verloop van tijd Γlgens autoriteit in twijfel te trekken en begint hij het universum te regeren met zijn eigen regels. Dit is het begin van het eerste grote conflict tussen de twee goden, en Erlik wordt verbannen naar de onderwereld als leider van de duistere krachten. Deze verbanning zorgt ervoor dat hij de koning van de onderwereld wordt. Γlgens verzet tegen zijn wil wordt in de Turkse mythologie gezien als het begin van het kwaad.
Erliks ββrol in deze scheppingsmythe zorgt ervoor dat de orde van het universum in stand wordt gehouden door twee tegengestelde krachten. Terwijl Γlgen in de lucht heerst als symbool van goedheid en orde, heerst Erlik ondergronds als de koning van chaos en wanorde. Deze tegenstelling zorgt niet alleen voor evenwicht tussen de natuur en de mens in de Turkse mythologie, maar ook in de spirituele wereld. Hoewel Erlik een actieve rol speelde in de schepping, werd hij een gevreesd figuur voor de mensheid vanwege zijn relatie met dood en duisternis.
Erliks ββslechte rol bepaalde ook zijn lot. Hoewel zijn relatie met Γlgen aanvankelijk werd gevormd door de band van broederschap, verdiepte de machtsstrijd tussen de twee zich in de loop van de tijd. Waar Γlgen geΓ―nteresseerd was in het organiseren van het universum en het begeleiden van mensen, probeerde Erlik de heerschappij van geesten en duisternis te handhaven met een meer chaotische kracht. Deze tegenstelling in de Turkse mythologie wordt beschouwd als een balancerend element gebaseerd op het bestaan ββvan tegengestelde polen, vergelijkbaar met het yin-yangconcept in de Chinese filosofie.
Meester van de Duisternis: Erliks ββrol in het hiernamaals
Erlik is simpelweg de koning van de onderwereld in de Turkse mythologie. Daarom wordt hij, net als de goden van de onderwereld in andere mythologieΓ«n, geassocieerd met dood, duisternis en kwaad. In dit opzicht heeft hij absolute macht over de geesten en duistere wezens die gevangen zitten in de onderwereld. Zijn taak is om het onvermijdelijke einde van het leven, de dood en het post-death proces te beheren. Deze connectie met de dood maakt hem een ββsymbool van de diepste angsten van de mens. In de Turkse mythologie wordt de dood niet gezien als een einde, maar als een overgang naar een ander rijk, en dit rijk staat onder Erliks ββheerschappij.
Erliks ββinvloed op de dood en de doden maakt hem een ββfiguur die mensen zowel vrezen als respecteren. Erlik, die onder de Turken als een deel van de dood wordt beschouwd, is de leider van de duistere onderwereld waar zielen naartoe reizen nadat het lichaam sterft. Sjamanen ontwikkelen rituelen om zijn macht en controle over de doden te begrijpen.
De angst voor Erlik is gekoppeld aan de onzekerheid van het leven na de dood. Wanneer de zielen van mensen Erliks ββwereld betreden, worden ze beoordeeld op basis van hun goede of slechte daden en blijven ze dienovereenkomstig ondergronds.
Erliks ββbestaan ββis ook een kosmologisch evenwicht. Terwijl mensen Γlgens orde en goedheid in het leven volgen, gaan ze in de dood over naar Erliks ββdonkere wereld. Deze overgang roept grote vragen op over het menselijk bestaan. Mensen vinden een antwoord in Erliks ββwereld op basis van hun goede of slechte daden.
Hoe wordt Erlik beschreven?
Erlik wordt in mythen meestal beschreven met een baard die tot aan zijn knieΓ«n reikt en gitzwart haar. Deze beschrijvingen weerspiegelen Erliks ββdiepe relatie met duisternis en de grootsheid van zijn macht. Zijn snor wordt beschreven als de slagtanden van een wild zwijn. Zijn hoorns lijken op de takken van een gigantische boom.
Erliks ββdonkere haar, wenkbrauwen en hoorns hebben niet alleen een fysieke, maar ook een spirituele betekenis. Erlik, de leider van de boze geesten die ondergronds leven, is in alle opzichten de god van duisternis en dood. Hij leeft in een somber paleis van ijzer. Dit paleis, dat naar roest ruikt, wordt beschermd door twee angstaanjagende monsters genaamd Abra en Yutpa.
Erliks ββbeschrijvingen bevatten meestal extreem angstaanjagende en groteske details. Je kunt zeggen dat zijn beschrijving in sjamanistische gebeden de angsten in mensen weerspiegelt. Deze angsten onthullen ook hun relatie met de dood en het onbekende. Erliks ββverschijning is een herinnering voor mensen aan de onvermijdelijkheid en angstaanjagende aard en de wreedheid van de dood. Zijn bestaan ββwordt beschouwd als de belichaming van duisternis en chaos, en daarom is hij nooit afgebeeld of gebeeldhouwd.
De onderwereld in de Turkse mythologie
In de Turkse mythologie wordt de onderwereld afgebeeld als een plek die gewone mensen niet kennen, niet kunnen zien, maar waar ze bang voor zijn. In deze wereld heeft Erlik absolute controle over de zielen van alle doden. Hoe het leven na de dood eruit zal zien, wordt bepaald in Erliks ββwereld.
De onderwereld wordt meestal geassocieerd met concepten als de hel. In de Turkse mythologie heeft Erliks ββwereld echter een complexere structuur. Dit rijk is een plek waar zielen niet alleen worden gestraft, maar ook worden geΓ«valueerd. Wat voor lot goede of slechte zielen onder Erliks ββheerschappij zullen ondergaan, hangt af van de acties die ze tijdens hun leven hebben ondernomen. Daarom kan Erliks ββwereld niet alleen worden beschouwd als een donkere en pijnlijke plek, maar ook als een rijk waar gerechtigheid heerst.
De concepten van straf en leven na de dood in de Turkse mythologie krijgen vorm in Erliks ββwereld. Degenen die een goed leven leiden, worden geaccepteerd in Γlgens wereld en vinden vrede, terwijl degenen die kwaad doen, worden gestraft in Erliks ββduistere wereld. In de onderwereld betalen zielen zowel de prijs voor hun vroegere slechte daden als worden ze gevangen in eeuwige duisternis.
Een ander belangrijk kenmerk van de ondergrondse wereld zijn de tragische gebeurtenissen die wezens meemaken die naar dit rijk ontsnappen of proberen te ontsnappen. Volgens Siberisch-Turkse legendes werden mammoeten die in dienst van Erlik werkten, ondergronds gevangen gehouden. Deze mammoeten die probeerden te ontsnappen naar de oppervlakte, werden gestraft door te worden ingevroren. Deze legende beschrijft de kracht van de ondergrondse wereld en de onmogelijkheid om uit deze wereld te ontsnappen.
Erlik in mythische verhalen en epische vertellingen
Erlik komt vaak voor in Turkse epen en volksverhalen. In deze verhalen, vooral die welke zijn gevormd onder invloed van het sjamanisme, is Erlik zowel een gevreesd als gerespecteerd figuur. Sjamanen proberen Erliks ββkracht te begrijpen en hem te sussen. In sjamanistische rituelen worden gebeden en ceremonies gericht aan Erlik uitgevoerd, zodat de zielen van de overledenen vrede kunnen vinden in zijn wereld. Als je bijvoorbeeld een Turk was die in de vroege middeleeuwen leefde en je je zorgen maakte dat de ziel van iemand die je onlangs had verloren, leed, zou je de pijn van de overledene misschien kunnen verzachten door een sjamaan te vragen om Erlik te ontmoeten of door offers te brengen aan Erlik.
Erliks ββinteracties met mensen en andere goden spelen ook een belangrijke rol in epen. In deze verhalen komen helden die Erliks ββkracht uitdagen zijn wereld binnen en proberen hun ziel na de dood te redden. Deze worstelingen eindigen echter meestal in een mislukking. Omdat de wereld van Erlik een plek is die buiten de macht van de menselijke ziel ligt.
Kinderen van Erlik in Shaman Texts
Erliks ββzonen en dochters worden genoemd in bepaalde sjamanistische geschriften en verhalen. Ze staan ββbekend als donkere zonen (kara oΔlanlar) en donkere dochters (kara kΔ±zlar).
Donkere zonen
Erlik heeft negen zonen, ook wel bekend als de donkere zonen. Hun namen zijn BadΔ±Ε Han, KaraΕ Han, Kerey Han, KΓΆmΓΌr Han, MatΔ±r Han, ΕΔ±ngay Han, Temir Han, UΓ§ar Han en YabaΕ Han. Elk van hen heeft zijn eigen specifieke taak en als de tijd daar is, helpen ze sjamanen die proberen af ββte dalen in Erliks ββwereld.
Donkere dochters
Erlik heeft negen dochters, ook wel de donkere dochters genoemd. Er zijn geen geschreven bronnen over hun namen, maar deze meisjes staan ββover het algemeen bekend als kwaadaardige βfemme fataleβ wezens die sjamanen afleiden die proberen op te stijgen naar Γlgen.
Erliks ββrelatie met andere mythologische personages
Er zijn veel opvallende overeenkomsten tussen ΓrdΓΆg in de Hongaarse mythologie en Erlik in de Turkse mythologie. Beide figuren worden geassocieerd met duisternis, kwaad en de onderwereld. Deze overeenkomsten kunnen worden verklaard door gemeenschappelijke kosmologische themaβs op basis van de historische banden van de Turkse en Hongaarse culturen en de invloeden van het sjamanisme.
ΓrdΓΆg wordt in de Hongaarse mythologie beschouwd als de god van de duisternis en het kwaad. Net als Erlik leeft ΓrdΓΆg in een helse onderwereld en heeft hij heerschappij over kwade geesten. Beide figuren worden geassocieerd met de dood en worden gezien als wezens die het kwade lot van zielen bepalen. Met name de rol van de koning van de onderwereld is een bepalend kenmerk voor zowel ΓrdΓΆg als Erlik. Volgens de Hongaarse folklore is ΓrdΓΆg voortdurend actief om mensen op een dwaalspoor te brengen en in het kwaad te brengen. Net zoals Erlik sjamanen en mensen op een dwaalspoor probeert te brengen door de verleidelijke donkere dochters.
ΓrdΓΆg wordt meestal afgebeeld als een gehoornd, zwartbaard en lelijk wezen. Deze afbeelding lijkt erg op Erliks ββhoorns, baard en angstaanjagende uiterlijk. Beide figuren vertegenwoordigen direct de wilde en gevaarlijke aspecten van de natuur. Terwijl ΓrdΓΆg de kwade krachten van de donkere bossen en wilde dieren weerspiegelt, heerst Erlik over de duistere en onbekende gevaren van de onderwereld.
In vergelijkingen met de goden van de onderwereld in andere wereldmythologieΓ«n, wordt Erlik soms vergeleken met Hades in de Griekse mythologie. Net als Hades is Erlik de koning van de onderwereld en heerst hij over de zielen van de doden. Hades is echter een passiever figuur, terwijl Erlik een actievere en straffere rol op zich neemt. In tegenstelling tot Hades probeert Erlik voortdurend in te grijpen in het menselijk leven en moedigt hij hen aan om kwaad te doen. In dit opzicht valt Erlik op als een sterkere en donkerdere figuur.
In de Noorse mythologie kan Erlik worden vergeleken met Loki. Loki is de god van het kwaad en de chaos in de Noorse mythologie. Hij is constant in conflict met andere goden. Net als Erlik vertegenwoordigt Loki ook de duistere krachten. Met deze krachten wil hij de orde van het universum verstoren. Erlik is echter anders dan Loki omdat hij de directe koning van de onderwereld is. Erlik doet niet alleen kwaad, maar heeft ook de heerschappij over het hiernamaals.