120 miljoen jaar oud fossiel gevonden in China heeft een vogelachtig lichaam en een dinosaurusachtige schedel

Het bizarre vogelfossiel gevonden in Noord-China heeft een schedel die lijkt op die van een Tyrannosaurus rex. Het fossiel in kwestie kan bijdragen aan de evolutie van vogels.

Het fossiel werd gevonden in Noord-China, in een gebied waar dinosaurusresten en vroege vogelsoorten zijn opgegraven. Bij het onderzoeken van het fossiel concludeerden wetenschappers dat ze te maken hadden met een geslacht uit het vroege Krijt.

Het fossiel, geïdentificeerd als Cratonavis zhui, werd op 2 januari 2023 gerapporteerd via een artikel gepubliceerd op Nature Ecology & Evolution.1

China, fossiel, Cratonavis, wetenschap, paleontologie
Chinese Academy of Sciences / Zhao Chang

De studie, geleid door het Instituut voor Vertebrate Paleontologie en Paleoantropologie van de Chinese Academie van Wetenschappen, onthulde dat de kop van het fossiel bijna identiek is aan die van dinosauriërs. Het fossiel ondersteunt ook theorieën over evolutionair mosaïcisme bij de diversificatie van vroege vogels.

Wat is mozaïekevolutie?
Mozaïekevolutie of evolutionair mozaïekisme verwijst naar evolutionaire verandering die optreedt zonder gelijktijdige veranderingen in sommige lichaamsdelen of organen. Hoewel bijvoorbeeld het vermogen om op twee benen te lopen zich ontwikkelde bij vroege Homo-soorten, ontwikkelden de hersenen zich niet in hetzelfde tempo.

Wetenschappers die computertomografie gebruikten om het fossiel te onderzoeken, konden op deze manier gedetailleerde informatie verkrijgen.

Het feit dat het fossiel een langwerpig schouderblad en eerste middenvoetsbeentje heeft, onderscheidt het van alle bekende vogelsoorten. Dit betekent dat Cratonavis zhui een speciale plaats inneemt op het evolutiepad van dinosaurussen tot moderne vogels.

China, fossiel, Cratonavis, wetenschap, paleontologie
Chinese Academy of Sciences / Wang Min

Evolutie van vogels
Vogels begonnen te evolueren van de theropoden, een groep dinosaurussen, tijdens de Jura-periode, zo’n 200 miljoen jaar geleden tot 150 miljoen jaar geleden. Veel paleontologen beschouwen vogels als dinosaurussen die het uitsterven van het Krijt-Paleogeen 66 miljoen jaar geleden hebben overleefd.

Paleontologen zitten Cratonavis taxonomisch tussen Archaeopteryx en Ornithothoraces.



  1. Li, Z., Wang, M., Stidham, T.A. et al. Decoupling the skull and skeleton in a Cretaceous bird with unique appendicular morphologies. Nat Ecol Evol 7, 20–31, 2023[]