Uit een onderzoek gepubliceerd in het Journal of Ancient History and Archaeology blijkt dat er sporen zijn gevonden van een tot nu toe onbekende taal in de Kaukasus.1
Een ontdekking die werd gedaan bij het Bashplemi-meer in de archeologische vindplaats Dmanisi in Georgië, heeft nogal wat opschudding veroorzaakt in de wereld van de paleografie. Onderzoekers vonden een tablet van lokaal gewonnen basalt met een onbekende taal erop geschreven.
Volgens eerste onderzoeken komt dit tablet niet exact overeen met een bekend schriftsysteem. Paleografen en archeologen beschouwen dit als een mysterie.
Het tablet, dat ongeveer 24,1 x 20,1 cm meet, bevat 60 verschillende symbolen. 39 van deze symbolen zijn compleet anders en uniek. De tekst op het tablet is van boven naar beneden in zeven afzonderlijke registers gerangschikt. Het is echter nog niet vastgesteld in welke richting de tekst gelezen moet worden.
Volgens de onderzoekers werden de symbolen op het tablet aanvankelijk gevormd door inkepingen te maken en vervolgens gladgestreken met een rond gereedschap. Dit toont aan dat de samenleving die het schrift creëerde geavanceerde technische kennis en esthetisch inzicht had. Het ontcijferen van het schrift is echter momenteel een zeer uitdagende taak.
Er zijn verschillende hypothesen over wat voor soort informatie deze onbekende taal overbrengt. De onderzoekers denken dat de vaak herhaalde symbolen offers aan een god, militaire prestaties of een belangrijk bouwproject kunnen voorstellen. Dit geeft aan dat het schrift mogelijk is gebruikt voor ceremoniële of archiveringsdoeleinden.
De oorsprong en overeenkomsten van de symbolen op de tablet brengen een zeer interessante historische connectie naar voren. Sommige symbolen hebben oppervlakkige overeenkomsten met schrijfsystemen die in verschillende regio’s voorkomen, zoals het Midden-Oosten, India, Egypte en West-Iberia. Geen van deze overeenkomsten biedt echter een directe match. Aan de andere kant hebben sommige symbolen elementen gemeen met zegels uit de pre-christelijke periode van Georgië en met het Proto-Kartveliaanse schrift. Onderzoek suggereert dat dit schrift mogelijk verband houdt met oude schrijfsystemen die specifiek zijn voor de Kaukasus, zoals proto-Georgische of oude Colchis-runen.
Het vesiculaire basalt dat bij de productie van de tablet is gebruikt, is een lokale bron, wat suggereert dat het in de buurt van het Bashplemi-meer is geproduceerd. Het beperkte archeologische werk in de regio maakt het echter moeilijk om de exacte context van de tablet te bepalen. Hoewel er rond de tablet aardewerkfragmenten en stenen vijzels zijn gevonden die dateren uit de late bronstijd en vroege ijzertijd, is er geen definitieve datum vastgesteld. Er zijn echter nog steeds onderzoeken gaande naar de oorsprong en betekenis van deze onbekende taal.
De ontdekking roept ook een aantal belangrijke vragen op. Werd deze onbekende taal bijvoorbeeld alleen in het Dmanisi-gebied gesproken, of was het het product van regionale of internationale interactie? Weerspiegelde de tablet de culturele identiteit van een lokale gemeenschap, of droeg het een boodschap die van ergens anders hierheen werd gebracht?
Om dergelijke vragen te beantwoorden, moeten de symbolen op de tablet nader worden onderzocht.
- SHENGELIA, Ramaz, Levan GORDEZIANI, Nikoloz TUSHABRAMISHVILI, Nodar POPORADZE, and Othar ZOURABICHVILI. “DISCOVERY OF UNKNOWN SCRIPT CHARACTERS IN GEORGIA: THE BASHPLEMI LAKE TABLET.” JOURNAL OF ANCIENT HISTORY AND ARCHAEOLOGY 11, no. 3 (2024).[↩]
