MÖ 3. Binyıldan Kalma Sümer Sarayı ve Tapınak Bulundu

Arkeologlar Irak’ta, yaklaşık 4.500 yıllık bir Sümer sarayının ve Tanrı Ninurta’ya adanmış bir tapınağın kalıntılarını gün ışığına çıkardılar.

Keşif, Irak’ın başkenti Bağdat’ın yaklaşık 300 km güneydoğusundaki antik kent Girsu’da, İngiliz ve Iraklı arkeologlardan oluşan bir ekip tarafından yapıldı.

En eski Sümer kentlerinden biri olan Girsu, ilk olarak 1877 yılında Fransız arkeolog Ernest de Sarzec önderliğinde kazılmıştı. Ancak birkaç istisna dışında, alanda uzun süre herhangi bir arkeolojik kazı yapılmadı. Bu sırada Girsu, kaçak kazı ve yağma nedeniyle çok sayıda hasar aldı.

Ayrıntılı belgeleme yapılmadan dünyanın farklı müzelerine taşınan arkeolojik buluntular, Girsu tarihini bir bütün olarak incelemeyi zorlaştıran bir diğer unsur.

Girsu Antik Kentinin Irak’taki Konumu

British Museum tarafından bu tür sorunların önüne geçmek, eski arkeolojik buluntuları yeniden incelemek ve modern yöntemlerle kazılara devam etmek amacıyla Girsu Projesi oluşturulmuştur. British Museum’un Antik Mezopotamya Küratörü Sébastien Rey’in yürüttüğü proje, Los Angeles’taki J. Paul Getty Müzesi tarafından finanse ediliyor.

Proje kapsamında Girsu’da yürütülen modern kazılarda 4500 yıllık bir saray kalıntısı ve çok sayıda çivi yazılı tablet ortaya çıkarıldı. Bu, Sümer tarihini aydınlatmak ve Sümerler hakkında daha çok şey öğrenmek için önemli bir keşif olarak yorumlanıyor.

Sarayın kerpiç duvarlarının bir kısmı bugün Bağdat’ta bir müzede korunmaktadır.

Kısa bir süre önce, Girsu yakınlarındaki başka bir antik kentte 5000 yıllık bir Sümer tavernası ortaya çıkarılmıştı:

Sümerlilerden Kalma 5000 Yıllık Taverna ve Bira Tarifi Bulundu

Arkeologlar, saray ve çivi yazılı tabletlerin yanı sıra, kazılarda Tanrı Ninurta’ya adanmış bir tapınağın kalıntılarına da rastladılar.

Ninurta
Ninĝirsu olarak da bilinen bir Sümer tanrısıdır ve baş tanrı Enlil’in oğlu kabul edilir. Tarım, çiftçilik, şifa, avcılık ve daha sonra savaşla ilişkilendirilmiştir. Ninurta’nın savaşçı doğası Asurluları da etkilemiştir. Bu nedenle Asur panteonunda da yer almaktadır.1

Arkeologlar, Girsu’da bulunan çivi yazılı tabletlerin Sümerler hakkında bildiklerimizi değiştirebileceğini söylüyor.

Antik Sümer Kenti Girsu

İlk Sümer kentlerinden biri olan Girsu’nun ne zaman insanlar tarafından kalıcı olarak işgal edildiği net değil ancak MÖ 6. binyılda kentte bazı yerleşimlerin olduğu bilinmektedir. Buna karşın kentteki asıl hareketliliğin MÖ 3. binyılda Erken Hanedan Dönemi’nde başladığı düşünülmektedir. Bu döneme ait çok sayıda arkeolojik eserin varlığı bu tahmini desteklemektedir.

Gudea'nın diyorit heykeli, MÖ 2120 dolayları, Louvre Müzesi
Gudea’nın diyorit heykeli, MÖ 2120 dolayları, Louvre Müzesi

Girsu, Kral Gudea döneminden sonra politik niteliklerini yitirmesine karşın uzun yıllar dini bir merkez olarak önemini korumuştur.2

Dış Bağlantılar



  1. “The God Ninurta: In the Mythology and Royal Ideology of Ancient Mesopotamia”, Amar ANUNS, Neo-Assyrian Text Corpus Project, 2002, ISBN: 9789514590573[]
  2. “Gudea and his dynasty”, Dietz Otto EDZARD, University of Toronto Press, 1997, ISBN: 9781442675551[]
Scroll to Top