Nature Human Behaviour (Javier Trueba/MSF)
İspanya’nın başkenti Madrid yakınlarındaki bir kazı sırasında arkeologlar, bazı Neandertal grupların hayvan kafatasları biriktirdiğine işaret eden ilginç fosillere rastladılar. Peki bu ne anlama geliyor?
26 Ocak 2023 Perşembe günü Nature Human Behavior‘da yayınlanan makaleye göre söz konusu fosiller, Madrid’in yaklaşık 70 km kuzeyinde bulunan Pinilla del Valle’deki bir mağara galerisinde ortaya çıkarıldı. Makalenin yazarlarına göre buluntular, bazı Neandertal grupların hayvan kafatasları biriktirme pratiğine sahip olduğuna işaret ediyor.1
Arkeologlar, mağarada bulunan post-kranyal kemik ve dişlerin azlığına dayanarak hayvanların mağara dışında parçalandığını ve kafataslarının daha sonra mağaranın içine getirildiğini düşünüyorlar.
Nature Human Behaviour (Mario Torquemada/MAPCM)
Avcı-toplayıcılık yaparak geçimini sağlayan bazı Homo sapiens kabilelerin çeşitli nedenlerle kafatası biriktirme geleneklerine olduğu bilinse de tartışmalı birkaç örnek dışında Neandertallerin benzer uygulamalara sahip olduğu bilinmiyordu.
Makalenin yazarları, buluntuların av ganimetleri/hatırası olduğunu düşünüyor ve onları Neandertal sembolizmiyle ilişkilendiriyor. Dolayısıyla bu, Neandertallerin modern insanlar gibi sembolik düşünme yeteneğine sahip olduğu teorilerini destekliyor.
Lizbon Üniversitesi’nde araştırma profesörü olan João Zilhão, ULUKAYIN’a gönderdiği bir e-mail’de bunun kanıtlanması gereken bir şey olmadığını belirtti:
“Neandertallerin simgesel düşünme yetenekleri kanıtlanması gereken bir şey değil. Son 25 yılda, onların en eski mağara ressamları olduklarına yönelik sayısız keşif ve çalışmanın ortaya koyduğu bir gerçek bu.”
Faunal Kalıntılar
Arkeologlar inceledikleri 3. Tabaka’da boyu 2 cm’nin üzerinde toplam 2.265 faunal kalıntı bulduklarını belirttiler. Ayrıca ateşe maruz kaldığı için bazı kemiklerin siyah/kahverengi olduğunun da altını çizdiler.
3. Tabaka’daki kemikleri tarihlendirmek için bazı analizler yapılsa da bir sonuç alınamadı. Ancak daha üstteki 2. Tabaka’dan alınan bir kömür örneğinin yaklaşık 43 bin yıllık olduğu saptandı. Buna göre 3. Tabaka’daki örneklerin en az 43 bin yaşında olduğu düşünülüyor.
İncelenen kemik örneklerinin pek çoğu bozkır bizonu (Bison priscus), yaban öküzü (Bos primigenius), alageyik (Cervus elaphus), yaban atı (Equus ferus), yaban kedisi (Felis silvestris) ve mağara aslanı (Panthera spelaea) olarak tanımlandı. Kafatası kalıntıları ise büyük oranda, boynuz çıkıntıları olan türlere aittir.
Nature Human Behaviour
Arkeologlar kazı alanında Musteryen endüstrisine ait örsler, çekiç taşları, yongalar ve taş aletler de buldu.
- Baquedano, E., Arsuaga, J.L., Pérez-González, A. et al. A symbolic Neanderthal accumulation of large herbivore crania, Nature Human Behaviour, 2023[↩]