Arkeologlar Gürcistan’ın güneyinde, Orozmani köyü yakınlarında yaklaşık 1.8 milyon yıllık insan dişi buldu. Peki bu antropolojik ve evrimsel açıdan ne anlama geliyor?
Gürcistan’daki arkeologlar geçtiğimiz günlerde önemli bir kalıntıya rastladılar. Ermenistan sınırına yakın bir köyde arkaik insanlardan kalma bir diş buldular.
Yapılan ilk incelemelere göre dişin 1.8 milyon yıl öncesinden kaldığı düşünülüyor. Başkent Tiflis’in yaklaşık 108 km güneybatısındaki köyün yakınlarında, Dmanisi’de daha önce aynı yaşta Homo erectus kafatasları ve çeşitli kemikler bulunmuştu. Bu nedenle Orozmani’de bulunan dişin bir Homo erectus’a ait olma olasılığı yüksek.
Dmanisi Araştırma Ekibi’nden Arkeolog Giorgi Bidzinashvili bu konuyla ilgili olarak ULUKAYIN’a şöyle konuştu:
“Orozmani ve Dmanisi’deki kalıntılar aşağı yukarı aynı yaşta. Dmanisi’deki hominidler Homo erectus olduğu için Orozmani’de bulunan dişin de bir Homo erectus’a ait olması gerektiğini düşünüyoruz.” (11 Eylül 2022)
Giorgi Bidzinashvili kesin yanıtın daha sonra, ilgili makalenin yayınlanmasıyla verileceğini söyledi.
Gürcü yetkililer, bu keşif aracılığıyla Gürcistan topraklarının paleoantropolojik önemini bir kez daha vurguladılar. Gürcistan ve Güney Kafkasya coğrafyasının, Afrika’dan çıkan arkaik insanlar için önemli bir yerleşim yeri olduğunu belirttiler.
Dmanisi’deki Kalıntılar
Kvemo Kartli bölgesindeki Dmanisi’de bulunan Homo erectus kalıntıları, bugüne dek Batı Avrasya’da keşfedilmiş en eski insan kalıntılarıdır.1
Taksonomide Homo erectus ya da Homo erectus georgicus olarak sınıflandırılan bu fosiller, arkaik insanların izledikleri göç rotalarına yönelik önemli ipuçları sağlamıştır.
Alexey Mukhranov (Wikimedia ©️CC BY-SA 4.0)
Dmanisi’deki arkelojik keşiflere dayanarak Afrika dışına yayılan arkaik insan türlerinin ilk yerleşim yerlerinden birinin Güney Kafkasya olduğu düşünülmektedir. Orozmani köyündeki son keşifler, bu tahminleri daha da güçlendirmektedir.
Homo Erectus Göçleri
Yaklaşık 2 milyon yıl önce ortaya çıktığına inanılan Homo erectus, günümüzdeki Homo kalıntılarına göre dik durabilen ilk insandır.
Arkeologlar Homo erectus’un yaklaşık 1.9 ile 1.8 milyon yıl önce Levanten koridoru ve Afrika Boynuzu üzerinden Anadolu, Kafkasya ve Güney Asya’ya doğru yayıldığını düşünüyor.2
Erken göçün Afrika dışındaki ilk kilit yerleri Gürcistan, Pakistan ve Çin’dir. Diğer yandan Homo erectus’un Batı Avrupa’ya yerleşmesi 1.2 milyon yıl önce başlamıştır.
- “Fossil Skulls from Dmanisi“, G. Philip RIGHTMIRE & David LORDKIPANIDZE, Out of Africa I, ISBN: 9789048190355[↩]
- “Human Paleoecology in the Levantine Corridor”, N. Goren-Inbar & John D. Speth, Oxbow Books, ISBN: 9781842171554[↩]