Binlerce yıl Orta Asya, Sibirya, Doğu Avrupa ve Anadolu çevresinde egemenlik kuran Türkler, tarihin hemen her döneminde adından söz ettirmeyi başarmış bir ulustur. Söz konusu Türk tarihi olduğunda Yahudi kökenli Alman ekonomist Fritz Neumark, “Türkleri tarihten çıkarırsanız ortada tarih kalmaz.” diyerek bu gerçekliği dile getirmiştir. Doğrusu, Türk ulusu her zaman tarihine ve kültürüne düşkün olmuştur. Bunu Orhun Yazıtlarından da görebilmekteyiz. Ancak İslam öncesi Türk tarihi, ironik bir biçimde, son yüzyıllık süreçte öğrenilmeye başlanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle 1931’de Türk Tarih Kurumunun kurulması bu konuda bir dönüm noktası olmuştur. Ancak günümüzde bile bu konu üzerinde yeterince durulmadığı söylenebilir. Bu nedenle testte, farkındalık oluşturmak amacıyla yalnızca eski Türk tarihinden sorular yer almaktadır.
Ön Türk Tarihi Hakkında Kısaca
Her şeyden önce bu bölümü, testi çözdükten sonra okumanızı öneririz. Türk tarihine giriş yapmadan önce “Türk” sözcüğünün etimolojisine bakmakta yarar var.
Türkologlara ve tarihçilere göre “Türk” sözcüğü güçlü, türeyen, töreli gibi anlamlara gelmektedir. Bir devlet adı olarak Türk sözcüğüne ilk olarak 552’de kurulan I. Göktürk Kağanlığı’nda rastlanmaktadır. Ancak 552’den önce de aynı bölgede yaşayan topluluklar için Tyrcae ya da Tu’chüe gibi benzer tanımlamalar yapılmıştır.
Daha eskiye gidecek olursak… Ön Türklerin bilinen ilk yerleşim yeri, Baykal Gölü ile Altay Dağları arasındaki bölge ve çevresi kabul edilmektedir. Bu bölge doğuda ön Moğol kabileleri, güneydoğuda Çinliler, güneyde ön Tibet halkları, batıda Kimmer ve ön İran halkları ile çevrilidir. Kuzeybatıda ve kuzeyde ise Fin-Ugor ve Paleo-Sibiryalı avcı-toplayıcılar yer almaktadır. Ön Türkler, tarımsal olarak çok da verimli olmayan bu bölgede daha çok demir işleyerek ve hayvancılık yaparak yaşamını sürdürmüştür.
Ön Türklerin bu bölgeden önce nerede yaşadığı ise günümüzdeki verilerle kesin olarak bilinmemektedir. Ancak antropolojik bulgular ve genetik veriler, bir önceki paragrafta söz edilen bölgenin batısını işaret etmektedir. Bu doğrultuda Andronovo kültüründen söz etmekte yarar var.
Türk Mitolojisi Hakkında Ne Kadar Bilgi Sahibisin? İlginç 12 Soru
Bronz Çağı arkeolojik kültürlerinden biri olan Andronovo kültürü, MÖ 2000’li yıllarda ortaya çıkmıştır. Batı Sibirya ile günümüzdeki Özbekistan ve Kazakistan sınırlarında yer alan bu kültür, ilerleyen zamanlarda doğuya doğru yayılım göstermiştir. Ön Türklerin atalarının bu kültürden gelmiş olabileceğine yönelik araştırmalar yapılmıştır. Ancak küresel çapta ortak bir kabulün olmadığını belirtmek gerek.
- Türk tarihi (Vikipedi)