Türk mitolojisi her ne kadar Yunan, Germen, Mısır ve İskandinav mitolojileri kadar bilinmese de, aslında oldukça ilgi çekici bir içeriğe sahip. Yazılı kaynakların yetersiz olması, Türk kültür coğrafyasının geniş bir alana yayılması, Türk mitolojisinin araştırılmasının önündeki en büyük iki problem. Ama yine de Orhun ve Yenisey Yazıtları, halk hikayeleri, destanlar, Şaman ve Tengrist dualar sayesinde bir çok şey biliyoruz. Türk mitolojisiyle ilgili kendinizi sınayabilmeniz için oluşturulan bu 12 soruluk test, hiçbir şey bilmiyorsanız bile en azından Türk mitolojisi hakkında kabaca bir fikir edinebilmeniz için oldukça yararlı olacaktır.
Doğru Yanıtlar
Türk mitolojisinde yaşam ağacı genellikle kaç dallı olarak betimlenir?
Türk mitlerinde yaşam ağacını genellikle dokuz dallı olarak betimlenmiştir. Her dal Türklerin ana dokuz boyundan birini, bazı mitlere göre ise yeryüzündeki dokuz insan ırkından birini, sembolize eder.
Türk mitolojisinde iye hangi anlama gelmektedir?
Türk mitolojisinde iye, koruyucu ruh anlamına gelmektedir. Türk mitolojisinde göre ağaçların, hayvanların, hatta dağ gibi bazı cansız varlıkların bile iyeleri vardır. Bu nedenle doğaya saygılı bir yaşam sürmek esastır.
Türklerin demirden bir dağı erittikleri destan hangisidir?
Türklerin demirden bir dağı erittikleri destanın adı Ergenekon’dur. Ergenekon Destanı’na göre Türkler, hapsoldukları yerden önlerindeki demirden bir dağı eriterek çıkabilmişlerdir. Bu destanda Türklere yol gösteren mavi gözlü bir kurttur.
Türk mitolojisinde Kalgançı Çak ne anlama gelmektedir?
Türk mitolojisinde Kalgançı Çak, kıyamet günü anlamına gelmektedir. O gün, iyiliğin simgesi Ülgen ile kötülüğün simgesi Erlik arasında büyük bir savaş çıkacaktır. O savaşta Ülgen dışında yeryüzündeki her şey yok olacaktır. Ancak Ülgen’in insanları diriltmesiyle yaşam, Erlik’siz bir şekilde yoluna devam edecektir.
Türk mitolojisinde doğurganlık ve bereket tanrıçası olarak bilinen varlık?
Türk mitolojisinde Umay, doğurganlık ve bereket tanrıçası olarak bilinir. Bazen diğer mitolojilerdeki ana tanrıçalara da benzetilir. Gebe kadınların ve çocukların koruyucusudur. Üç boynuzla ya da üç dilimli bir taçla betimlenir. Gebe kalamayanlar Tanrıça Umay adına kurban keserdi.
Türk mitolojisinde yaşam ağacı genellikle hangi ağaç biçiminde betimlenir?
Türk mitolojisinde yaşam ağacı genellikle kayın biçiminde, nadiren kavak ve çam biçiminde, betimlenmiştir. Dokuz dallı bir kayın ağacı olan yaşam ağacı, kutsal gök ile yer arasındaki iletişimi sağlar. Yaşam ağacı sembolizmine bağlı olarak pek çok toplulukta kayın ağaçları kutsal sayılır.
Türk mitolojisinde kutsal sayılan hayvanlar nelerdir?
Türk mitolojisinde kutsal sayılan başlıca hayvanlar kurt, geyik ve kartaldır. Proto-Türk topluluklarda yol göstericilikle ve bilgelikle ilişkilendirilen geyik, daha sonraki topluluklarda yerini yırtıcı bir hayvan olan kurta bırakmıştır. Kurt, eski Türklerde hem korkulan hem de saygı duyulan hayvanlardan biri olmuştur. Kurtla beraber kartal da kutsal sayılan hayvanlardan biridir. Pek çok topluluk, kartal tırnaklarının ve kartal tüyünün kötücül varlıkları uzak tuttuğuna inanmıştır.
Türk mitolojisinde yer alan kanatlı at figürü hangisidir?
Türk mitolojisindeki kanatlı atın adı Tulpar’dır. Yunan mitolojisindeki Pegasus’a benzetilir. Tulpar, Tanrı’nın yiğit savaşçılara bir armağanıdır. Tulpar sayesinde savaşçılar uzun yolları yelden daha hızlı bir şekilde aşabilirler.
Türk mitolojisinde yaratıcı tanrı olarak bilinen varlık hangisidir?
Türk mitolojisindeki yaratıcı tanrının adı Kayra Han’dır. Tengri hariç her şeyin yaratıcısıdır. Sibirya’daki bazı Türk topluluklarda Tengri’nin oğlu olarak bilinir. Annesi yoktur. Yaşam ağacını o dikmiştir. Yeryüzüne yıldırımlar gönderir. Bu nedenle bazı Türk topluluklarda yıldırımlar ve yıldırım düşen ağaçlar kutsal sayılır.
Türk mitlerinde görülen doğaüstü varlıklar nelerdir?
Türk mitlerinde görülen doğaüstü varlıklar Aldacı Han, Alkarısı, Demirkıynak, Erbörü, Arçura, İtbarak, Karakorşak, Azmıç, Opkan, Ubır, Abra ve Yutpa’dır. Surtur ise İskandinav mitolojisinde bir jötunn’dur.
Türk mitolojisinde can almakla görevli olan ve siyah ata binmiş siyah giyimli biri olarak betimlenen varlığın adı nedir?
Türk mitolojisinde can almakla görevli olan varlığın adı Aldacı Han’dır. Genellikle simsiyah bir ata binen, siyah giyimli ve yapılı biri olarak lanse edilir. Modern inançlardaki ölüm meleğine de benzetilir. Aldacı Han’ın girdiği evde 40 gün boyunca yas tutulur. Bu süre bitince Ruhlar Bayramı düzenlenir.
Hangisi Türk mitolojisini ve Türk efsanelerini etkileyen inanç sistemlerinden biri olarak kabul edilemez?
Türk mitolojisini ve Türk efsanelerini etkileyen en önemli inanç sistemleri animizm, şamanizm ve Tengrizm’dir. Sihizm ise on beşinci yüzyıl sonlarında ortaya çıkan bir Hint dinidir. Bu nedenle Sihizm ve Türk mitolojisi arasına bir etkileşimden söz edilemez.
- Türk mitolojisi (Vikipedi)
- Tengricilik (Vikipedi)