Rhodiapolis: Likya'nın Saklı Hazinesi

Rhodiapolis, Antik Likya’nın derinliklerinde gizlenmiş, unutulmuş bir inci gibi duruyor, tarihle örtülü, sessiz sedasız. Âdeta bize küsmüş gibi… Akdeniz’in ışıltılı sahillerinden sadece birkaç adım uzakta olan bu antik kent, içerdiği tarihi kalıntılarla ziyaretçileri antik çağlara yolculuğa çıkarırken, tepede varlığını sürdüren rüzgârlar ve ağaç hışırtıları, bu yolculuğa mistik bir hava da katıyor.

İçindekiler +

Rhodiapolis Nerede?

Rhodiapolis, Antalya’ya bağlı Kumluca ilçesinin kuzeybatısında, yaklaşık 300 metre yükseklikteki bir tepe üzerinde yer almaktadır. Antalya il merkezine 100 kilometre, Kaş ilçesine 98 kilometre, Kemer ilçesine 56 kilometre, Kumluca ilçesine ise 6 kilometre uzaklıktadır.

Günümüzde tüm ilçe merkezini, ilçe merkezinin etrafını saran seraları ve sahil şeridini tek karede görebileceğiniz bir konumda bulunan Rhodiapolis’in etrafı tipik Akdeniz ormanlarıyla çevrilidir.

Antik kentin varlığı, 2005’te bir orman yangını sırasında fark edilmiştir. Keşiften kısa süre sonra Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Akdeniz Üniversitesi işbirliğiyle kazı çalışmalarına başlanmıştır.

Rhodiapolis Antik Kenti
Fotoğraf: ulukayin.org ©CC BY-SA 4.0 DEED

Rhodiapolis’in Tarihçesi

Teke Yarımadası’ndaki Likya antik kentlerinden biri olan ve “Rodos kenti” anlamına gelen Rhodiapolis’in kökeni, adından da anlaşılacağı üzere Rodoslu kolonicilere dek uzanıyor. Gagai, Korydalla, Olympos ve Phaselis gibi çevredeki nadir Rodos kolonileri arasında yer almaktadır.

Başlangıçta Likya Birliği içinde nispeten mütevazı bir yerleşim yeri olan Rhodiapolis, varlıklı hayırsever (euregetes) Opramoas’la olan ilişkisi nedeniyle Roma döneminde ön plana çıkmıştır. Yardımlaşma çabalarıyla ünlü olan Opramoas özellikle deprem kurtarma çalışmalarına yardımcı olmak ve Rhodiapolis’teki tapınakların inşasını finanse etmek için Likya’daki birçok kente önemli miktarda bağışta bulunmuştur.

Rhodiapolis Antik Kenti
Fotoğraf: ulukayin.org ©CC BY-SA 4.0 DEED

Rhodiapolis antik kentinde tek bir kaya mezarı haricinde 2700 yıldan daha eski kayda değer hiçbir arkeolojik iz bulunmamaktadır. Bu doğrultuda kentteki en eski kalıntıların Klasik Antik Çağ kaya mezarları olduğu söylenebilir. Bir-iki istisna yapı dışında tipik bir Roma kenti izlenimi veren antik kentte Bizans yapıları çoğunluktadır.

Rhodiapolis’in de dahil olduğu Teke Yarımadası, 12. yüzyıldan itibaren Selçukluların egemenliğine girmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılmasıyla bir süre Tekeoğulları Beyliği’nde kalan bölge daha sonra Osmanlı sınırlarına dahil olmuştur.

Mimari Yapı

Likya’nın engebeli arazisinde konumlanan antik kent Rhodiapolis, dönemine göre oldukça yenilikçi bir kent planlaması ve ince düşünülmüş mimari detaylarla göze çarpıyor. Zorlu peyzajına rağmen kent, sıkıca birbirine bağlı binalarla dolu olacak şekilde düzenlenmiş, sokaklar ve caddeler dışında boş alanlara yer bırakmadan titizlikle planlanmıştır.

Kentin eşsiz düzeni, inşaat için düz yüzeyler sağlayan teras sistemine dayanmaktadır. Bölgedeki engebeli arazide kentsel yapılaşmaya olanak sağlayan bu teraslar büyük oranda sarnıçlarla oluşturulmuştur. Oldukça işlevsel bir yapıya sahip olan bu sistem, suyun toplanması ve depolanması için ideal bir alan sağlarken aynı zamanda inşaat projeleri için düzleştirilmiş alanlar sunarak kentin gelişimine katkıda bulunmuştur.

Kentin en önemli yapıları arasında tiyatro, kilise, mezarlar ve sarnıçlar bulunmaktadır. Ancak, bazıları restore edilmiş olsa da, bu yapılar hakkında ziyaretçiler için bilgilendirici yazılar henüz hazırlanmamıştır. Bu da ziyaretçilerin yapıların önemini tam olarak anlamalarını engelliyor.

Rhodiapolis’e Nasıl Gidilir?

Türkiye dışından gelecekler için Rhodiapolis’e en yakın havalimanı, Antalya Havalimanı’dır. Özellikle yaz aylarında pek çok ülkeden Antalya Havalimanı’na direkt uçuşlar bulunabiliyor. Türkiye içinden gelecekler ise yine Antalya Havalimanı’nı tercih edebilir ya da otobüsle Antalya Şehirlerarası Otobüs Terminali’ne gidebilirler.

Antalya’ya vardıktan sonra Kumluca’ya gitmek için araba kiralayabilir, taksi tutabilir (oldukça pahalı olacaktır) ya da Antalya Şehirlerarası Otobüs Terminali’nin hemen yanıbaşında yer alan İlçeler Terminali’nden Kumluca minibüslerine binebilirsiniz. Yaz aylarında hemen hemen her yarım saatte bir kalkan minibüsler, yaklaşık 100-120 dakika içinde Kumluca’da oluyor. Kumluca’ya vardıktan sonra ise bir taksiyle yaklaşık 10 dakika içinde Rhodiapolis’e ulaşabilirsiniz.

Antalya’ya uçakla gelen ziyaretçiler, İlçeler Terminaline ulaşmak için taksiye binebilir ya da havalimanının hemen yanındaki duraktan Fatih yönüne giden tramvayı tercih edebilirler. Tramvay yolculuğu için gerekli ödemeyi kredi kartıyla yapabilirsiniz. Tramvay hareket ettikten sonra yaklaşık 20-30 dakika içinde Otogar durağında inip İlçeler Terminali’ne geçebilirsiniz.

Eğer Rhodiapolis’e taksiyle gittiyseniz geri dönmek için taksiciden telefon numarası ya da kart istemeyi unutmayın. Çünkü antik kent yakınlarında herhangi bir taksi durağı bulunmuyor. Taksi bulamazsanız ilçe merkezine yürüyerek ulaşmanız yaklaşık 1 saat sürecektir.

Wikipedia contributors. “Rhodiapolis.” Wikipedia, The Free Encyclopedia. Wikipedia, The Free Encyclopedia, 10 Oct. 2023. Web. 15 Apr. 2024.
Türkiye Kültür Portalı. “Rhodiapolis Antik Kenti – Antalya”, 10 Feb. 2013. Web. 15 Apr. 2024.
Nevzat ÇELİK, İsa KIZGUT, and Süleyman BULUT. “Rhodiapolis, as a unique example of Lycian urbanism.” Adalya 13 (2010): 29-63.