Yeni bir araştırmaya göre, İngiltere’nin kuzeyinde bulunan Vindolanda fallusu, bilinen en eski ahşap dildo olabilir.
Kısa süre önce Cambridge University Press tarafından Antiquity dergisinde çevrimiçi olarak yayınlanan bir araştırma makalesi, Vindolanda fallusunun ne amaçla kullanılmış olabileceğine yönelik yeni olasılıklar üzerinde duruyor.1
Vindolanda fallusu, 1992 yılında Northumberland’deki Vindolanda arkeolojik sit alanında, bir hendeğin içinde bir dizi ayakkabı ve giyim aksesuarlarıyla birlikte bulunmuştu. Bu nedenle keşfedildiğinde bir tür örme/yama aleti olduğu düşünülüyordu. Ancak yeni çalışma, başka olasılıkların değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor.
Hadrian Duvarı’nın hemen güneyinde yer alan Vindolanda ve çevresi, MS 85’ten itibaren yaklaşık 285 yıl Roma egemenliğinde kalmıştır.2
Keşfedilmesinden yaklaşık 30 yıl sonra detaylı bir şekilde yeniden incelenen ahşap fallus, araştırmacılara göre gerçekten de bir cinsel oyuncak olarak kullanılmış olabilir.
Makalede Vindolanda fallusunun yaklaşık 16 cm uzunluğunda olduğu ve dişbudak odunundan yapıldığı belirtiliyor. Ancak zamanla büzülme sonucu cismin boyunun biraz kısalmış olması olasılıklar arasında. Materyal olarak dişbudak ağacının seçilmesinin herhangi bir sembolik nedeni olup olmadığı bilinmiyor.
Newcastle Üniversitesi’nden arkeolog Rob Collins (aynı zamanda araştırma makalesinin ortak yazarı) ULUKAYIN’a şunları söyledi:
“Dişbudak ağacının Roma kültüründe belirli bir sembolik değeri ya da ilişkisi olması mümkündür. Makalemizde, dişbudak ağacının belirli tanrılarla ilişkisine işaret ediyoruz. Bununla birlikte, Roma İmparatorluğu’nun birçok farklı yerel kültürü kapsadığı ve Roma ordusunun farklı kültürlerden insanlar için bir karışım alanı olduğu göz önüne alındığında, dişbudak ağacının farklı kültürler için farklı çağrışımlara sahip olma olasılığını göz ardı edemeyiz. Dişbudak, sembolik bir amaç için seçilmiş olabilir de olmayabilir de. Ne yazık ki, emin olamayız.”
Ve şöyle ekledi: “Bununla birlikte, dişbudak bazı nesnelerin saplarını ya da kulplarını yaparken de yaygın olarak kullanılan bir ağaçtır. Olgun dişbudak çok güçlü ve dayanıklı olabilir. Ancak bu örnekte dişbudak gençti. Bu da muhtemelen o kadar sert olmadığı ve kullanım için arzu edilen özellikleri vermiş olabileceği anlamına geliyor.”
Daha önce çok sayıda fallus figürü ve rölyefi bulunmasına karşın obje, araştırmaya göre Roma fallik sanat eserleri arasında gerçek boyutlu tek ahşap örnektir.
Rob Collins, CNN’e objenin bir cinsel oyuncak olabileceğini bildirdi. Roma edebiyatına ve sanatına dayanarak, Romalıların dildo kullandığını zaten bildiklerini söyledi.3
Ancak araştırmacılar, söz konusu objenin seksüel haz ve tutkudan ziyade işkence ve köleler üzerinde egemenliği pekiştirme gibi insanlık dışı amaçlar için de kullanılmış olabileceğinin altını çiziyor.
Fallusun Her İki Ucunda da Yinelenen Temasa Yönelik İşaretler Var
Objenin uçlarının diğer kısımlara göre daha pürüzsüz olması, ne amaçla kullanılmış olabileceğine yönelik çıkarımlarda bulunmak için önemli bir ipucu olarak değerlendiriliyor. Araştırmaya göre bu, objenin her iki ucunun da tekrarlanan temas nedeniyle aşındığını ve pürüzsüzleştiğini gösteriyor.
Araştırmacılara göre fallus, Romalıların kötülüğü savuşturmak ve iyi şansları çağırmak için dokunduğu bir ritüel objesi olabilir. Araştırma makalesinde bunun Romalılar arasında yaygın bir ritüel olduğu belirtiliyor.
Başka bir olasılık da, fallusun bir şeyleri öğütmek için bir tokmak gibi kullanılmış olmasıdır. Bu durumda fallusun öğütülen veya karıştırılan şeye sembolik bir koruma sağladığına da inanılmış olabileceği düşünülüyor.
Brock Üniversitesi’nde profesör olan ve Yunan tarihi, toplumsal cinsiyet ve cinsellik konularına odaklanan çalışmalarıyla bilinen Allison Glazebrook, ULUKAYIN’a şunları söyledi:
“Anladığım kadarıyla Vindolanda’daki fallusun belirli bir bağlamı yok ve bu da onun yorumlanmasını zorlaştırıyor. Yazarlar tarafından yeniden yapılandırılmış üç kullanımın hepsi de kulağa mantıklı geliyor. Bir heykele ek olarak ya da bir duvara yerleştirilmiş olarak kullanılması apotropaik olarak nitelendirilir.”
“Fallus, hem Yunanlılar hem de Romalılar için önemli bir kudret sembolüydü ve bu kudret ona, nazardan korunmayı da içeren koruyucu güçler veriyordu. Roma dünyasında falluslar, binalardaki rölyeflerde, koruyucu tılsım olarak takılarda ve rüzgar çanlarında, benzer amaçla ev içindeki resimlerde görülür. Gücü başka şeylere de aktarılır ve bu nedenle tokmak olarak kullanılması, öğütülen maddenin etkinliğini artırabilir.”
“En tartışmalı yorum, muhtemelen cinsel oyuncak olarak kullanılmasıdır, ancak literatür, Yunan ve Roma kültüründe bu tür objelerin varlığını doğrulamaktadır ve bu nedenle, bu olası kullanımı düşünmek ve tartışmak önemlidir. Bu son öneriyi düşündürten de bulgunun boyutu. Buluntuyu benzersiz kılan hem boyutu hem de iyi korunamayan bir materyal, yani ahşap olması. En güvenli yorum ilk öneri olacaktır, yani orijinal olarak bir duvara ya da heykele iliştirilmiş olduğu. Ancak her yorumu destekleyecek argümanların yanı sıra desteklemeyecek olanlar da var.”
- “Touch wood: luck, protection, power or pleasure? A wooden phallus from Vindolanda Roman fort“, Rob COLLINS & Rob SANDS, Cambridge University Press, Antiquity, February 20, 2023[↩]
- “Vindolanda Guide: The Home of Britain’s Finest Treasures”, Andrew BIRLEY & Robin BIRLEY, Roman Army Museum Publications, ISBN: 9781873136591[↩]
- Amarachi ORIE, CNN, February 20, 2023[↩]