Najnowsze znaleziska archeologiczne w jaskini Te’omim rzucają światło na praktyki religijne sięgające końca II wieku n.e., zgodnie z badaniem opublikowanym w Harvard Theological Review.1
Jaskinia, uważana za poświęconą bóstwu ze świata podziemnego, od dawna intryguje badaczy ze względu na głęboką jamę, płynące źródło i związek z płodnością i uzdrawianiem. Odkryte artefakty, w tym ceramiczne lampy naftowe, monety, ceramika i starożytne przedmioty z różnych okresów, odkryły sferę tajemnicy otaczającej cel jaskini i jej znaczenie dla starożytnych rytuałów.
Archeolodzy, pilnie badając zawiłe głębie tego miejsca, dokonali serii urzekających i intrygujących odkryć, odkrywając różnorodny zbiór starożytnych przedmiotów, starannie ukrytych w warstwach archeologicznych. Wśród niezwykłych znalezisk znalazł się topór z pośredniej epoki brązu, dwa misternie wykonane groty włóczni z gniazdem, znakomity dzban z wczesnej epoki brązu oraz kolekcja intrygujących późnorzymskich lamp naftowych. Obecność tych artefaktów, obejmujących różne okresy, wywołuje głębokie poczucie celowej kuracji, sugerując, że zostały one celowo zebrane i zdeponowane razem.
Szczególnie interesujące jest około 120 znakomicie zachowanych lamp oliwnych odkrytych w jaskini. Lampy te, pochodzące z okresu późnorzymskiego i wczesnego bizantyjskiego, zostały celowo ukryte w ukrytych i niedostępnych szczelinach. Archeolodzy uważają, że te lampy miały inny cel niż dostarczanie światła, co sugeruje głębsze znaczenie i możliwy związek z praktykami mistycznymi.
Ludzkie czaszki i ceramiczne lampy naftowe rzucają światło na magiczne rytuały
Zaskakującym odkryciem w jaskini Te’omim było odkrycie trzech ludzkich czaszek w odległych i trudno dostępnych miejscach. Podczas gdy dwie z czaszek wydawały się być przenoszone przez szczury, trzecia została celowo umieszczona na czterech ceramicznych lampach naftowych. Ten przemyślany układ sugeruje celowe działanie. Te czaszki, wraz z lampami, prawdopodobnie odegrały rolę w magicznym rytuale, który miał miejsce w późnym okresie rzymskim, oferując wgląd w złożone wierzenia i tradycje tamtych czasów.
Dzięki szeroko zakrojonym badaniom uczeni wyruszyli w podróż, aby kontekstualizować te odkrycia, zanurzając się w starożytnej literaturze i dokumentach dotyczących praktyk magicznych. Ich skrupulatne badania ujawniły, że te mistyczne rytuały często koncentrowały się wokół określonych miejsc i celowego wykorzystania określonych artefaktów. Warto zauważyć, że praktyki te obejmowały włączenie części ciał ludzi i zwierząt w celu ustanowienia głębokich połączeń, a także przekształcenie zwykłych przedmiotów gospodarstwa domowego w instrumenty o magicznym znaczeniu.
Fotografia: B. Zissu (Te’omim Cave Archaeological Project)
Obecność ponad 100 ceramicznych lamp naftowych i wielu ludzkich czaszek w jaskini Te’omim sugeruje, że centralna ceremonia kultowa obejmowała umieszczenie lamp oliwnych jako ofiary w celu złożenia hołdu siłom podziemnym. Wskazuje to, że wykonywano rytuały, aby obudzić zmarłego i uzyskać przebłyski przyszłości. Jednak odkrycie ludzkich czaszek ujawnia inny aspekt tych ceremonii.
Podczas gdy kult ludzkich czaszek był głównie obserwowany w brytyjskim regionie Cesarstwa Rzymskiego, dowody z różnych źródeł wskazują na ich wykorzystanie w całym imperium, w tym w Palestynie i okolicach, w rytuałach nekromancji i komunikacji ze zmarłymi. Takie ceremonie często odbywały się w jaskiniach grobowych lub jaskiniach, które uważano za bramy do podziemi.
Położona pomiędzy miastami Aelia Capitolina i Eleutheropolis, jaskinia Te’omim znajduje się na obszarze zamieszkałym głównie przez nieżydowskich mieszkańców w późnym okresie rzymskim. Chociaż istnieją oznaki ograniczonego udziału Żydów w obserwowanych praktykach kultowych, jest prawdopodobne, że większość uczestników stanowili nieżydowscy mieszkańcy regionu. Hipoteza ta znajduje potwierdzenie w fakcie, że jaskinia Te’omim znajduje się w pobliżu znacznej populacji nieżydowskiej, która pojawiła się po buncie Bar Kochby.
Ludzkie czaszki i lampy oliwne w późnych rzymskich rytuałach magicznych
Ludzkie czaszki były wykorzystywane w późnych rzymskich rytuałach magicznych jako potężne przedmioty nasycone symboliczną i nadprzyrodzoną mocą. Czaszki te zostały starannie wyselekcjonowane i przygotowane, często poprzez usunięcie dolnej szczęki i oczyszczenie wnętrza. Dokładne przyczyny tego procesu selekcji pozostają spekulacjami, ale oczywiste jest, że użycie ludzkich czaszek miało głębokie znaczenie w ramach rytualnych.
Obecność ludzkich czaszek w magicznych rytuałach można prześledzić w różnych kontekstach, w tym w nekromancji i wróżbiarstwie. Rytuały te miały na celu nawiązanie komunikacji ze zmarłym i uzyskanie przewodnictwa lub wiedzy ze sfery duchowej. Czaszka, reprezentująca fizyczne naczynie zmarłego, służyła jako kanał dla tych nieziemskich interakcji.
W królestwie nekromancji, praktyce komunikowania się i wykorzystywania mocy zmarłych, ludzka czaszka odgrywała centralną rolę. Uważano, że czaszka zawiera esencję jednostki, zachowując jej mądrość, doświadczenia i połączenie z płaszczyzną duchową. Poprzez staranny dobór i przygotowanie tych czaszek, praktykujący starali się wykorzystać tę zgromadzoną wiedzę i nadprzyrodzoną energię. Przywołując obecność zmarłego przez czaszkę, praktykujący wierzyli, że mogą uzyskać wgląd, wskazówki, a nawet manipulować siłami życia pozagrobowego.
Wróżenie, inny kontekst, w którym wykorzystywano ludzkie czaszki, polegało na poszukiwaniu wiedzy o przyszłości lub ukrytych prawdach za pomocą środków nadprzyrodzonych. W ramach tych rytuałów czaszka działała jako centralny punkt dla wróżbity, umożliwiając mu wejście w podwyższony stan świadomości i nawiązanie połączenia z królestwem duchów. Uważano, że czaszka posiada zdolność odkrywania tajemnic i przekazywania wiadomości z zaświatów. Wróżbici często interpretowali znaki i wróżby, takie jak pęknięcia na czaszce, jako wiadomości od istot duchowych, z którymi starali się obcować.
Oprócz wykorzystania ludzkich czaszek, lampy oliwne były podstawowymi narzędziami w późnych rzymskich rytuałach magicznych, zapewniając zarówno oświetlenie, jak i znaczenie symboliczne. Lampy te były zwykle wykonane z gliny lub brązu i często były ozdobione skomplikowanymi wzorami i napisami. Używanie lamp oliwnych w rytuałach magicznych było ściśle związane z koncepcją światła jako siły transformującej i jego związku z duchowym oświeceniem.
Płomień lampy naftowej służył jako metaforyczne przedstawienie boskiego lub nadprzyrodzonego oświecenia, symbolizując iluminację ukrytej wiedzy, duchowe przebudzenie i obecność sił wyższych. Uważano, że akt zapalenia lampy i przywołania sił światła rozprasza ciemność, ignorancję i złowrogie wpływy. W ten sposób lampa naftowa stała się kanałem energii duchowej, służąc jako latarnia morska przyciągająca życzliwe duchy i chroniąca przed złymi siłami.
Ponadto motywy zdobnicze i inskrypcje zdobiące lampy oliwne często miały znaczenie symboliczne. Te projekty mogą zawierać symbole religijne, postacie mitologiczne lub magiczne sigile, z których każdy ma swoje własne ezoteryczne znaczenie. Włączając te symbole do lamp oliwnych, praktykujący starali się zwiększyć ich skuteczność i ustanowić głębsze połączenie z siłami duchowymi, które starali się przywołać.
- „Oil Lamps, Spearheads and Skulls: Possible Evidence of … in the Te’omim Cave, Judean Hills„, Eitan KLEIN & Boaz ZISSU, Harvard Theological Review, Cambridge University Press, July 4, 2023, 116(3), 399-421[↩]