Norveç’in kuzeyinde küçük bir kent olan Tromsø, günümüzde Kuzeyin Paris’i olarak da bilinmektedir. Deniz düzeyinden yaklaşık 6 metre yükseklikte yer alan kent, Tromsøya adında 10 kilometrelik bir ada üzerinde kurulmuştur. Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde yer alması nedeniyle günümüzde hem kutup ışıklarını görmek isteyenler için hem doğa turizmi sevenler için hem de astrofotoğrafçılar için popüler destinasyonlardan biridir.
Tromsø’nun Tarihçesi
Bölgede yürütülen arkeolojik kazılar, Tromsø ve çevresinin en az 9000 yıldır insanlar tarafından yerleşim alanı olarak kullanıldığını göstermektedir.1 Antik Çağ’da Nors ve Sami halklar arasında geçiş bölgesi olan Tromsø’daki ilk kilise ise 1252’de, Kral Håkon Håkonsson döneminde inşa edilmiştir. Bahsi geçen kilise, o tarihlerde en kuzeydeki kilise olarak kabul edilmektedir.
Orta Çağ boyunca bir kentten çok kasaba görünümünde olan Tromsø, zamanla arktik ticaretin merkezi hâline gelmiştir.
Tromsø’nun Coğrafi Özellikleri
Büyük bir bölümü Tromsøya Adası üzerinde yer alan Tromsø’nun küçük bir bölümü adanın doğusundaki Norveç anakarasında yer almaktadır. Bu bölüm Tromsdalen olarak bilinmektedir. Tromsdalen ve Tromsøya arasındaki geçişler bir köprü ve tünelle sağlanmaktadır.
Tromsøya Adasının batısında ise Kvaløya Adası yer almaktadır. Norveç’teki en büyük beşinci ada olan Kvaløya’ya geçişler havalimanının hemen yanındaki bir köprüden sağlanmaktadır.
Yeryüzü Şekilleri
Tromsø çevresi dağ ve tepe yönünden zengindir. Tromsø yakınlarında yüksekliği 1000 metrenin üzerindeki en önemli dağlar Jiehkkevárri, Hamperokken, Stortinden, Tromsdalstinden, Bentsjordtinden ve Lavangstinden’dir. Bu dağlar hem hiking ve trekking sevenler için hem de adrenalin tutkunları için vazgeçilmez denebilir.
İklim
Tromsø genelinde boreal iklim olarak da bilinen subarktik iklim etkilidir. Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde, 69. kuzey paralelinde yer almasına karşın Gulf Stream akıntısı nedeniyle beklendiği kadar soğuk değildir. Ocak ayı ortalama sıcaklık yaklaşık -6°C ile -3°C arasındadır. (21°F – 27°F) Temmuz ayı ortalama sıcaklık ise yaklaşık 10°C ile 15°C arasındadır. (50°F – 59°F)
Flora Ve Fauna
Tromsø çevresindeki yaban hayatının öne çıkan türleri deniz kartalları, ren geyikleri, haskiler, ayılar, kurtlar, elkler ve kuzgunlardır. Balinalar, foklar, yunuslar ve deniz kestaneleri ise deniz türlerinin en önemlileridir.
Subarktik iklimin egemen olduğu Tromsø’da, huş türlerinden Betula pubescens, söğüt türlerinden Salix glauca ve ardıç türlerinden Juniperus communis en yaygın ağaçlardır. Kent merkezinde yer alan Arktik-Alpin Botanik Bahçesi’nde bölgede yetişen pek çok bitkiyi bir arada görebilirsiniz.
Demografi
Tromsø’nun nüfusu, 2021 itibariyle yaklaşık 77.399 kişidir. Dolayısıyla km² başına 31 kişi düşmektedir.2
Tromsø‘da Yapılacak Şeyler
1- Koşullar uygunsa kutup ışıklarını izleyin. Tromsø, kutup ışıklarını izlemek için en ideal yerlerden biridir. Ancak Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde bulunduğu için yaz aylarında geceler tam anlamıyla karanlık olmaz. Bu nedenle yaz aylarında kutup ışıklarını görmek neredeyse imkânsız. Eylül sonu ile Nisan başı arası kutup ışıkları için ideal dönem olarak tanımlanmaktadır. Yani bu eşsiz doğa olayına tanık olmak için uzun ve soğuk geceleri göze almak zorundasınız.
2- Yaz aylarındaysanız geceyarısı güneşini izleyin. Tromsø, Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzeyinde yer aldığı için yazın bazı günler güneş hiç batmaz. Tatiliniz yaz dönemindeyse kuzey ışıkları yerine gece yarısı güneşine tanıklık edebilir, ilginç kareler yakalayabilirsiniz.
3- Sami kültürü hakkında bilgiler edinin. Samiler, Kuzey İskandinavya’da yaşayan ve Ural dili konuşan Fin-Ugor kökenli bir halktır. Gitmeden önce onlar hakkında internetten araştırma yapabilir, bölgedeki müzelerin etnografya bölümlerine göz atabilirsiniz.
4- Fiyort turlarına katılıp Norveç doğasının tadını çıkarın. Norveç denince akla gelen en önemli doğal güzelliklerden biri de fiyortlardır. Tromsø yakınlardaki fiyortları görmek için acentelerin düzenledikleri günübirlik turlara katılabilirsiniz.
5- Haski ve rengeyiği kızaklarına binin. Tromsø’ya gelen ziyaretçiler arasında haski ve ren geyiği kızaklarına binmek, oldukça popüler.
Tromsø hakkında daha fazla bilgi almak ve yapabileceğiniz aktivitelere göz atmak için Visit Tromsø adresini ziyaret edebilirsiniz.
Tromsø‘da Gezilecek Yerler
Tromsø Katedrali (Tromsø Domkirke) – 1861’de neogotik tarzda yapılan katedralin mimari Christian Heinrich Grosch’tur. Kent merkezinde yer alan katedral, ahşap materyalle inşa edilmiştir. Katedralin kuzey tarafında, 1903’te yaşamını yitiren Norveçli besteci Adolf Thomsen’in bir büstü de yer almakta.
Arktik Katedral (Ishavskatedralen) – Kentin doğu tarafında, Tromsdalen’de bulunan Arktik Katedral 1965’te inşa edilmiştir. Üçgen formuyla dikkat çeken yapının mimarı Jan Inge Hovig’dir. Bazı günler geceyarısı konserlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Storsteinen – Deniz yüzeyinden yaklaşık 420 metre yükseklikte olan Storsteinen’e yürüyerek ya da teleferikle çıkabilirsiniz. Turistler için oldukça popüler destinasyonlardan biri olan Storsteinen, kent merkezini ve fiyortları panoramik olarak görmek için ideal bir yer.
Polar Müze (Polarmuseet) – Arktik yaşamın betimlendiği bir etnografya müzesi. Müzedeki güncel sergileri, çalışma saatlerini ve giriş ücretlerini müzenin resmi sitesinden öğrenebilirsiniz.
Kuzey Norveç Sanat Müzesi (Nordnorsk Kunstmuseum) – Genellikle Norveçli sanatçıların görsel eserlerinin sergilendiği bir müze. Müzenin hemen karşısında Roald Amundsen’in anıtı yer almaktadır. Müzedeki güncel sergileri, çalışma saatlerini ve giriş ücretlerini müzenin resmi sitesinden öğrenebilirsiniz.
Arktik-Alpin Botanik Bahçesi (Arktisk Alpin Botanisk Hage) – 1994 yılında açılan botanik bahçe, Tromsø Üniversitesi’nin hemen yanında yer almaktadır. Arktik bitkiler sergilendiği botanik bahçe 7/24 açıktır ve ücretsizdir. Aralık ve Mart ayları arası genellikle karla kaplı olduğu unutulmamalıdır.
Gastronomi
Hildr – Skippergata Caddesi üzerinde bulunan şirin bir gastropub. Burada geyik eti, çeşitli deniz ürünleri ve Norveç peynirleri deneyebilirsiniz. Vegan seçenekler de var ancak rezervasyon sırasında belirtmeniz gerekiyor.
Ølhallen – Storgata Caddesi üzerinde bulunan tarihi bir brewpub.* 1928’de açılmıştır. Yerel biralar tadabileceğiniz en iyi mekânlardan biridir. 72 farklı bira seçeneği var. Diğer publara göre biraz daha pahalı. Pazar günleri kapalı.
*Kendi birasını üretip servis eden publara brewpub denir.
Agenturet Øl Og Vinbar – Sjøgata Caddesi üzeride bulunan bir bar. Buğday birası, stout, IPA gibi pek çok türde biranın servis edildiği bar aynı zamanda harika bir şarap seçkisine sahip. Haftanın tüm günleri geç saatlere dek açık.
Vertshuset Skarven – Strandtorget Caddesi üzerinde bulunan bir deniz ürünleri restoranı. Deniz manzarası eşliğinde pek çok balık çeşidi ve deniz ürünü tadabileceğiniz bir restoran. Deniz ürünleri sevenler için Fiskekompaniet ve Arctandria Restaurant önerilen diğer önemli restoranlar.
Risø – Strandgata Caddesi üzerinde bulunan bir kafe. Menüsünde oldukça lezzetli kahve çeşitleri ve atıştırmalıklar mevcut. Saat 17.00’ye dek açık olan mekân pazar günleri kapalı. Kahvaltı için tercih edilebilecek bir yer. Smørtorget ve Kaffebønna Tromsø’daki diğer popüler kafeler.
Ulaşım
2022 itibarıyle Frankfurt, Düsseldorf, Helsinki, Gdańsk ve Londra’dan Tromsø’ya aktarmasız uçuşlar mevcut. Türkiye’den ise Tromsø’ya direkt uçuş bulunmuyor. Tromsø’ya gidecek yolcuların Oslo’dan aktarma yapması gerekiyor. İstanbul-Oslo arası yaklaşık 3 saat 55 dakika sürüyor. Oslo-Tromsø arası ise yaklaşık 1 saat 50 dakika. Tromsø Havalimanı kent merkezine yaklaşık 5,4 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
Konaklama
Tromsø küçük bir kent olduğu için neredeyse bütün oteller kent merkezine yürüme mesafesinde. Norveç, yaşam standartları oldukça yüksek bir ülke olduğu için Tromsø’daki oteller yurtdışından gelen pek çok kişi için biraz pahalı olabilir. Kriterleriniz çok yüksek değilse Smarthotel, Enter Viking Hotel ve Comfort Hotel Express’i tercih edebilirsiniz. Bu üç otel de üç yıldızlı ve fiyatları kişi başı minimum 130€ ile 140€ arasında. Fiyat sıkıntınız yoksa Radisson Blu Hotel, Clarion Hotel The Edge, Quality Hotel Saga ve Scandic Ishavshotel’i tercih edilebilirsiniz.
- Hans Peter BLANKHOLM, “Målsnes 1: An Early Post-glacial Coastal Site In Northern Norway”, Oxbow Books, ISBN: 9781842173435^
- “Tromsø (Troms Og Finnmark – Romsa Ja Finnmárku – Tromssa Ja Finmarkku)” Statistisk Sentralbyrå^