W Omanie archeolodzy odkryli kamienne topory, skorupki jaj, szczątki szkieletów i niektóre rzeźby naskalne. Ponadto odkryli starożytne koryto rzeki, które dostarcza wskazówek na temat klimatu regionu.1
Instytut Archeologii Czeskiej Akademii Nauk (CAS) w Pradze zakończył niedawno trzeci sezon wykopalisk w Omanie, prowadząc przełomową ekspedycję archeologiczną, która odkryła fascynujące odkrycia rzucające światło na najwcześniejszą historię największej na świecie piaszczystej pustyni.
Zespół składający się z ponad 20 geologów i archeologów skupił się na niezbadanych pustynnych regionach Sułtanatu Omanu, przy czym dwa zespoły działały w oddzielnych prowincjach. Celem naukowców było odkrycie tajemnic zakopanych pod suchym krajobrazem.
Na pustyni Rub’ al Khali, położonej w Dhofar, zespół dokonał znaczącego odkrycia kamiennych toporów datowanych na okres migracji Homo erectus z Afryki, który miał miejsce między 300 000 a 1,3 mln lat temu. To odkrycie podkreśla naturalny korytarz migracyjny, który Półwysep Arabski prowadził z Afryki do Eurazji.
Dalsza eksploracja tego obszaru ujawniła inne interesujące pozostałości z przeszłości, w tym skorupki jaj wymarłych strusi, dając wgląd w starożytną faunę, która kiedyś wędrowała po tym regionie. Zespół odkrył również skamieniałą wydmę i stare koryto rzeki, co sugeruje, że klimat w Arabii był znacznie bardziej wilgotny. Wykorzystując cztery różne metody datowania, naukowcom udało się zrekonstruować klimat i historię tej ogromnej piaszczystej pustyni.
W miarę postępów zespół napotkał trylity, tajemnicze kamienne pomniki podobne do Stonehenge, ale na mniejszą skalę. Te rytualne budowle sprzed około dwóch tysięcy lat nasuwają pytania o ich przeznaczenie i cywilizację, która je wzniosła. Poprzez datowanie radiowęglowe i analizę czasoprzestrzenną naukowcy mają nadzieję rozwikłać tajemnice otaczające te starożytne pomniki i rzucić światło na kulturę, która kwitła w południowej Arabii w tamtej epoce.
W prowincji Duqm druga ekspedycja skupiła się na neolitycznym grobie sprzed 7000-6600 lat, zawierającym szczątki szkieletowe kilkudziesięciu osób w dwóch okrągłych komorach grobowych ukrytych w megalitycznej strukturze. Zespół planuje przeprowadzić analizy izotopowe muszli, kości i zębów oraz uzyskać wgląd w dietę zakopanej populacji, środowisko naturalne i możliwe migracje, przyczyniając się do naszego zrozumienia adaptacji człowieka do zmian klimatu w tym czasie.
Do grobu przylega niezwykła kolekcja rytów naskalnych, służąca jako obrazowy zapis osadnictwa sprzed 7000 do 1000 lat temu. Naukowcy zbadali również miejsca, w których narzędzia kamienne wytwarzano w późnej epoce kamiennej, dostarczając dalszych dowodów na starożytną działalność człowieka w tym regionie.
Wykorzystując zaawansowane techniki naukowe, takie jak datowanie radiowęglowe i kosmogeniczne radionuklidy, ten międzynarodowy zespół archeologów i geologów odkrywa tajemnice omańskiej pustyni. Dzięki swoim przełomowym wysiłkom stopniowo odkrywają pełniejsze zrozumienie najwcześniejszych rozdziałów historii naszego świata.
Według naukowców odkrycia są ważne nie tylko dla archeologów i geologów, ale także dla ogółu społeczeństwa. Pozwalają lepiej zrozumieć ewolucję gatunku ludzkiego i historię naturalną planety. Ponadto przypominają ludziom o bogactwie i złożoności wspólnego dziedzictwa kulturowego.
Rola Półwyspu Arabskiego w migracji Homo erectus
Wędrówki Homo erectus przez Półwysep Arabski to niezwykle interesujący temat z zakresu archeologii i antropologii. Półwysep Arabski odegrał znaczącą rolę w przemieszczaniu się wczesnych hominidów z Afryki i mocno wierzy się, że Homo erectus wykorzystał tę drogę, aby dotrzeć do Azji i nie tylko.
Uważa się, że Homo erectus powstał w Afryce około 1,8 do 2 milionów lat temu.2 Ten wczesny gatunek ludzki wykazywał znaczny wzrost wielkości i złożoności mózgu oraz był w stanie używać narzędzi i ognia. Około 1,5 miliona lat temu Homo erectus zaczął rozprzestrzeniać się poza Afrykę, a Półwysep Arabski służył jako kluczowa brama do Azji.
Uważa się, że migracja Homo erectus z Afryki była spowodowana różnymi czynnikami, w tym zmianami środowiska i presją populacji. Dostępność nowych zasobów i terytoriów również mogła odegrać pewną rolę w tym procesie.
Półwysep Arabski stanowił naturalny pomost lądowy między Afryką a Azją, co czyniło z niego logiczną trasę dla wczesnych ludzi. Ponadto w tym okresie klimat regionu był stosunkowo łagodny i wilgotny, co ułatwiało podróżowanie po półwyspie i czyniło go bardziej zrównoważonym dla Homo erectus.
Pomysł, że Homo erectus wykorzystywał Półwysep Arabski jako szlak migracji, jest poparty dowodami archeologicznymi. Kamienne narzędzia i inne znaleziska zostały odkryte w różnych miejscach na całym półwyspie, pochodzące z wczesnego okresu plejstocenu. Odkrycia te przypominają te znalezione w Afryce i Azji, które uważa się za stworzone przez Homo erectus. Dlatego uważa się, że za ich powstanie odpowiada Homo erectus.
Pustynia Nefud w Arabii Saudyjskiej jest jednym z najważniejszych miejsc dla zrozumienia migracji Homo erectus przez Półwysep Arabski. Obszar ten obejmuje wiele znaczących stanowisk archeologicznych, w tym Saffaqah, gdzie naukowcy odkryli dowody wczesnej działalności człowieka sprzed około 1,3 miliona lat.
- „Czech archaeologists unearth unique finds in Oman„, The Czech Academy of Sciences, www.avcr.cz, April 14, 2023[↩]
- Herries AIR, Martin JM, Leece AB, et al. “Contemporaneity of Australopithecus, Paranthropus, and early Homo erectus in South Africa“, Science, 2020[↩]